Rauwerda, Peter-Paul | De negen kamers

Een nominatie voor de Dioraphte Literatour Prijs 2017: De negen kamers van Peter-Paul Rauwerda. Dat moet goed zijn! Het Juryrapport Nominaties 2017 vermeldt onder meer dat het boek de epische allure heeft van een mythe, filosofisch is en een interessante intertekstualiteit kent. Ik kan zeggen: eens, volledig mee eens!

Ik had nog nooit van de auteur gehoord en kwam het boek tegen op internet. De flaptekst sprak me aan, ik bestelde het boek en las het in een adem uit. Een fantasierijk verhaal, waarin alles mogelijk is. Waarin je ook gewoon aanneemt dat de dingen die gebeuren voorstelbaar zijn en logisch schijnen. Je wordt heen en weer geslingerd tussen feit en fictie, realiteit en irrealiteit, de werkelijkheid en fantasie. Ze lopen soms in elkaar over, zijn verbonden en verweven met elkaar. Hier houd ik van!

Wat is het verhaal? Jonas wordt al lange tijd ernstig geplaagd door zware hoofdpijnen. Juist op het moment dat hij alleen thuis is, worden ze vrijwel ondraaglijk. Er gebeurt dan iets vreemds. Er wordt op een nacht ingebroken en de inbreker laat een groot boek achter. Later blijkt enkele straten verderop datzelfde huis te staan, zomaar vanuit het niets op een braakliggend veldje. Jonas raakt geobsedeerd door het huis. Hij probeert er verschillende keren naar binnen te gaan, maar het huis houdt hem in eerste instantie tegen. Eenmaal toch binnengekomen, dwaalt hij door de negen kamers die het huis rijk is. Hij belandt in uitzonderlijke, wonderlijke situaties. Maar is dit alles nu echt of gebeuren de dingen enkel in zijn hoofd?

Tijdens het lezen moest ik denken aan de verhalen van Harry Potter en Alice in Wonderland. De bloemrijke taal doet denken aan Zafon en Garcia Marquez, aldus literair deskundigen. Een sprookjesachtige sfeer, fantasievolle omstandigheden en gebeurtenissen en zeer beeldende, poëtische zinnen, lijken Rauwerda te typeren in dit boek. Niet verwonderlijk overigens, het is zijn debuutroman. Het boek smaakt naar meer Peter-Paul Rauwerda.

Gezien de hoeveelheid ezelsoren in mijn boek, kan ik genoeg citeren. Te veel voor nu. Toch kan ik niet nalaten er enkele te noemen om op zijn minst een indruk te geven van zijn verhaal, zijn stijl.

Om aan te geven hoe ik mij kan identificeren met Jonas: ‘Jonas is een lezer. Vaak leest hij meerdere boeken tegelijk en al die personages uit al die boeken vechten om een plaats in zijn hoofd.’

Rauwerda, de taalkundige/wiskundige, vertelt: ‘Weet u dat een mens uit taal bestaat? Een mens is als een boek, opgebouwd uit zinnen. Die zinnen bestaan uit woorden. Die woorden bestaan uit letters. Alles wat leeft bestaat uit taal. Dat noemen ze DNA. Met de woorden uit die taal kun je zinnen vormen, hele lange zinnen. En daarmee kun je mensen maken, alsof je boeken schrijft.’

Hoe kijkt Jonas aan tegen religie? ‘De religieuze boeken staan fier overeind op hun eigen plekje in hun boekenkast en weigeren ook maar een millimeter op te schuiven in de richting van de andere religieuze boeken op dezelfde plank. (…) Zodra Jonas zich laat zien beginnen de boeken door elkaar te klepperen. ‘Wij bieden de enige uitweg. Laat ons je leiden naar het licht. Wij verheffen je tot het hogere.”

Rauwerda tekent ons ook de kracht van de verbeelding in taal: ‘Met verbeelding kun je uit iedere situatie, hoe ellendig ook, ontsnappen. Gebruik de verbeelding.’

De negen kamers is een veelzeggend, mooi en krachtig boek dat erom schreeuwt herlezen te worden en geregeld te overdenken. Lees maar, er staat niet wat er staat…

 

Altebrando, Tara | Verdwenen

Ik las een voor mij volstrekt onbekend boek, een volstrekt onbekende auteur: Verdwenen van schrijfster Tara Altebrando.

Verdwenen oogt mysterieus, uitnodigend. Verlaten schommels, beeld voor de (ongeschonden) jeugd echter een schommel ontbreekt. Een desolaat strand, het is een metafoor voor de inhoud van het boek. De cover is er een om door een ringetje te halen. Het boek is vertaald door Anne-Marieke Buijs. En het is een verzorgde vertaling, zinnen lopen goed en het leest vlot weg.

Elf jaar geleden verdwenen zes kinderen. Nu komen er ineens vijf terug. Max is de enige die niet terugkeert. De geheugens van de tieners zijn gewist. Avery, de zus van Max, is nu vijftien. Samen met een van de andere tieners gaat ze op onderzoek uit. Wie zit erachter? Waarom zijn deze kinderen destijds spoorloos verdwenen? Veel vragen die heel langzaam, maar zeker beantwoord worden in dit verhaal.

Ik werd getriggerd door de cover en het verhaal op de achterkant van het boek. Na lezing viel het verhaal me erg tegen. Maar ik moet zeggen, ik las het door de bril van de volwassene, niet door de ogen van een tiener. Wanneer je dat wel zou doen, lijkt het een mooi, spannend verhaal. Nu echter niet. Tara Altebrando speelt met de taal, dat is een opmerkelijk pluspunt. In het verhaal kom je geregeld zinnen tegen die zo uit een gedicht van Paul van Ostaijen zouden kunnen komen. Zinnen uit zogenoemde beeldgedichten sieren de inhoud op. Blijft de vraag waarom Altebrando dit doet. Wil ze dichter bij het gevoel van de tiener komen? Wil ze taal- en leesplezier bijbrengen?

De hoofdstukken zijn geschreven kijkend door de ogen van een van de teruggekeerde tieners. Dit perspectief maakt het niet noodzakelijkerwijs boeiend of interessant. Het geeft de lezer wel enige structuur. De manier waarop de gezinnen ieder voor zich omgaan met de terugkeer van de tieners is in te delen van bizar tot realistisch: ‘Wat hadden ze dan moeten doen? Hun hele leven moeten rouwen en wensen dat ze nog steeds een kind hadden? Een of ander gestoord monument bouwen? Buitenaardse wezens de schuld geven?’

Reflectie op rouw, omgaan met verdriet en de kijk op het leven zelf zijn terug te vinden: ‘Lucas maakte de urn open en de wind werkte mee toen hij de as eruit schudde. (…) Terug naar het begin. We bestaan allemaal uit stof. Zijn allemaal stervende. Verliezen allemaal. Vergeten allemaal.

We vertrekken allemaal, altijd.’

 

Earle, Phil | Billy

billyPhil Earle heeft een lezenswaardig boek geschreven. Billy (14) is een tehuiskind. Hij zit er al vanaf zijn zesde. Hij verblijft er al 8 lange jaren. Billy is een herrieschopper en een lastpak. De Kolonel, Ronnie, heeft zijn handen vol aan hem en moet vaak rapporten over hem schrijven. Billy zorgt vaak voor onrust in het tehuis en deinst er niet voor terug om zijn vuisten te gebruiken mocht iemand iets doen wat hem niet aanstaat. Hij wordt het liefst met rust gelaten. Zo gebeuren er geen nare dingen, is de redenering van Billy. Wanneer hij zich, na een beoordelingsgesprek in het tehuis, probeert  zo goed mogelijk te gedragen blijkt dat er tegen hem is gelogen. Het liefst stort hij in en wil hij zich opnieuw in zijn oude routine begeven. Maar omwille van Louie en Lizzy (9), zijn halfbroertje en halfzusje, blijft Billy, hoe moeilijk het ook voor hem is, sterk. En alsof dat al niet erg genoeg is, komt Billy nog ergens achter. Boosheid en verdriet nemen de overhand, dat flink uit de hand loopt. Zo stapelt het ene probleem zich op na het andere.

In Billy komt heel erg het thema woede en verdriet naar voren. Billy heeft veel woede en verdriet in zich. Hoe hij daar mee omgaat, wisselt sterk. Soms uit hij het en soms houdt hij het voor zich.

 Als je door de ogen van andere mensen kijkt in het boek, bijvoorbeeld de leraren van Billy, dan is het te snappen dat ze hem een etterbak vinden. Ik persoonlijk vond dat niet. Ik wist de redenen waarom hij dingen deed. Vanaf het begin voelde ik met Billy mee en ik kan niet anders zeggen dan dat ik hetzelfde had gedaan. Slecht, maar begrijpelijk. Het boek is een leuk boek voor jongeren. Phil Earle richt zich vooral tot de jongeren: het taalgebruik sluit goed aan op deze doelgroep. Er wordt niet gevloekt, maar de begeleiders hebben bij Billy een net iets andere (minder nette) naam. Door wat er allemaal met Billy gebeurt en door wat hij allemaal doet, wil je natuurlijk weten hoe hij alles weer recht krijgt, wat ervoor zorgt dat je blijft lezen. Dit boek laat zien dat achter elk mens toch wel iets goeds schuilt, daar ben ik van overtuigd. Soms is het gewoon wat moeilijker het te vinden. Billy is een leuk, ontspannend boek om op een vrije dag lekker in je luie stoel te lezen!

Walraven, Esther | Daan & Nadia

9200000051759434Daan en Nadia ontmoeten elkaar in het ziekenhuis. Als ze uiteindelijk telefoonnummers hebben uitgewisseld ontstaat er een vriendschap. Nadia heeft het erg moeilijk thuis en als ze een keer bij Daan is geweest voelt ze zich daar fijner dan thuis. Daan heeft een fijne familie en ze zijn allemaal erg op Nadia gesteld. Nadia probeert Daan zo veel mogelijk te steunen tijdens zijn ziekte, Daan heeft namelijk een hersentumor. Datzelfde doet Daan bij Nadia, maar Daan kent de problemen van Nadia niet. Toch is hij tot steun. Hun vriendschap groeit uit tot iets meer dan alleen een vriendschap. Maar beide staan ze toch elke dag voor de vraag: “Zal Daan het overleven?”

Esther Walravens thematiek in ‘Daan & Nadia’ is strijd. Terwijl Daan vecht tegen de dood, strijdt Nadia tegen het leven. Daan wil zo veel mogelijk van het leven genieten, uit angst dat hij aan de ziekte ten onder zal gaan. Daarom gebruikt hij iedere keer al zijn krachten om bij zijn vrienden te zijn. Nadia daarentegen ziet het leven niet meer zitten en trekt zich heel erg terug. Ze moet niet veel van andere mensen hebben en levert strijd met de gedachte of ze haar grote geheim nu wel of niet met iemand moet gaan delen.

De cover van het boek is echt heel mooi. Daan & Nadia kent een prachtige schrijfstijl. Doordat het in de ik-vorm is geschreven, ga jij je inleven in Daan en Nadia. Je maakt bijna zelf mee wat zij meemaken. Het leuke van het boek is dat het helemaal niet voorspelbaar is. De gevoelens en gedachten die Daan in zijn situatie heeft zijn heel erg realistisch gezien zijn ziekte. Bij Nadia had ik dat wel iets minder, gezien de situatie waarin zij zit. Ondanks dat was het een goed boek. Een echt  minpunt is wel dat er veel in gevloekt en gescholden wordt.

Hooyberghs, Annemarie | Met hart en ziel

9200000052358492In Met hart en ziel verliest Floriaan op 11-jarige leeftijd zijn moeder. Hij blijft alleen achter samen met zijn stiefvader, die een gewelddadige inborst heeft. Als zijn stiefvader hertrouwt, wordt Floriaan het huis uitgezet en naar zijn tante Estalla gestuurd. Liefde krijgt hij niet van haar. Als Floriaan op een boerderij, de Vreehoeve, werk vindt, krijgt zijn leven weer warmte en kleur. Hij voelt zich steeds meer thuis op de Vreehoeve. Jaren verstrijken en Floriaan wordt een echte jongeman. Een tragische gebeurtenis doet hem echter van de Vreehoeve weggaan. Na jaren de Vreehoeve ontweken te hebben, brengt Floriaan weer een bezoekje. Met open armen wordt hij weer ontvangen. Maar nog steeds heeft Floriaan geen blijvende geborgenheid, liefde en warmte gevonden. Het is de vraag of hij deze ooit zal vinden.

Met hart en ziel is een boek waarin het thema liefde voorop staat. Floriaan zoekt zijn hele leven naar liefde. Maar als de liefde hem stuk maakt, is hij erg op zijn hoede. Hij ontwijkt vrouwen en komt het liefst zo min mogelijk in contact met ze.
Manus, het ´hoofd´ van de Vreehoeve, is erg beschermend naar zijn dochters toe. Hij vindt dat ze het allerbeste verdienen en laat Floriaan dan ook weten dat hij geen partij voor zijn dochters is.
Ella, een dochter van Manus, houdt zich verre van de mannen. Ze is er flink op tegen dat de mannen hun vrouwen als slaaf zouden gebruiken. Ze gaat tegen veel dingen in die haar vader niet goed vindt. Ella heeft een slechte gezondheid, daarentegen wil ze haar vader bewijzen dat ze sterk en nuttig is.

Met hart en ziel is erg mooi, maar ook wel voorspelbaar. Het fijne van het boek vind ik ook dat je de denkstappen en gevoelens van de personen meemaakt. Je maakt het leven van een jongetje van 11 mee totdat hij volwassen is. Maar hij heeft een heel andere jeugd dan hij gehad zou moeten hebben. Vele stappen die hij onderneemt in het verhaal zijn vanuit een mens gezien heel begrijpelijk en normaal. Het taalgebruik in het boek is vrij normaal.

Baldacci, David | The Finisher

the finisherWanneer je denkt aan het genre fantasy en aan de doelgroep Young Adult (14+) doemt de naam van David Baldacci niet snel aan de leeshorizon op. De veelschrijver van zeer spannende en veel gelezen thrillers voor volwassenen waagt zich aan dit genre.  De conclusie luidt: schoenmaker blijf bij je (thriller)leest!

Aan ‘het jasje’ ligt het zeker niet. Een prachtig ogend boek neem je ter hand. Uitstraling heeft het zeker en een zekere ‘suspense’ straalt dit boek wel degelijk uit. Maar de vorm zegt in dit geval weinig over de inhoud.

‘Wat zou jij doen als je ontdekte dat alles waar je ooit in geloofde niet waar was? Wat als alles mogelijk was, zelfs het onmogelijke?’ De achterflap belooft veel goeds. Helaas worden deze vragen maar matig beantwoord. Gelukkig komt er dan ook een vervolg waar de lezer vast meer antwoorden krijgt, dan de vragen waar hij nu mee blijft zitten aan het eind van dit verhaal.

Vega Jane, de hoofdpersoon uit dit boek, is een meisje van 14 jaar. Ze is getuige van de ontsnapping van Quentin Hermes. Hij verdwijnt in het moeras. Wanneer blijkt dat hij een merkwaardige kaart voor Vega heeft achtergelaten, gaat zij op onderzoek uit. Hermes beschrijft in een geheimzinnig boek een wereld vol vreemde, mysterieuze wezens. Is er dan toch een andere wereld voorbij het moeras? Maar…er is nog nooit iemand teruggekeerd. Op zoek naar een beter leven dan dat ze nu leidt in het armoedige dorp Bitterbos en op jacht naar de ultieme waarheid die haar kan vrijmaken van de haar bekende wereld, waagt Vega zich met gevaar voor eigen leven in een vage zoektocht met vage mensen en wezens, meer mensen om zich heen verliezend dan dat ze wint.

De hamvraag is: wat bezielt Baldacci om een dergelijke ‘fantasystory’  voor jongeren te schrijven? En misschien nog wel belangrijker: zit de lezer nog wel te wachten op eenzelfde verhaal als The Hunger Games (Suzanne Collins) en Divergent/Insurgent (Veronica Roth)? Het lijkt een hype te zijn waar een beetje gerenommeerde auteur zich aan durft te wagen of zich eraan brandt…Het antwoord is minder spannend dan de vraag stellen…

Eerlijk is eerlijk, het boek kent een interessante ondertitel, mooie motto’s van Lewis Carroll en J.R.R. Tolkien en een van de auteur zelf waarin hij de lezer waarschuwt en ‘bedreigt’ en kent leuk gevonden hoofdstukaanduidingen met bijzondere titels. En toch…het verhaal komt zeer moeizaam op gang, is veelal voorspelbaar, kent verschillende vreemde karakters en benamingen (wat het lezen niet vergemakkelijkt in eerste instantie) en eindigt te abrupt. Pas echt op het eind kom je als lezer er goed in en leef je intens mee met Vega Jane. Het taalgebruik is ronduit slecht. Er staan veel vloeken in. Jongeren, de doelgroep immers, hoeven hier niet mee geconfronteerd te worden. Baldacci heeft een poging gedaan om een Narnia-achtige setting te creëren  en een spannend verhaal a la Harry Potter te schrijven, maar hierin is hij niet geslaagd. Baldacci is gewaarschuwd: schoenmaker, blijf bij je leest!