“Een ongelooflijke ontsnapping met een ongekend resultaat: dankzij de reis met De Zeemanshoop blijven Joodse vluchtelingen uit handen van de nazi’s en overleeft vrijwel iedereen de oorlog.” Met de woorden: “We varen door!” begon De Zeemanshoop aan zijn gevaarlijke reis over de Noordzee … op weg naar Engeland.
Oud-journalist (Haagse Courant) en schrijver Danny Verbaan heeft met Weg! een prachtig verhaal opgetekend waarin de herinneringen en de betrokkenen centraal staan. Op 14 mei 1940 vertrekken vier studenten vanuit de haven van Scheveningen naar Engeland. In een wanhoopspoging om te ontsnappen aan de nazi’s in Nederland zoeken ze een uitweg om per schip de oversteek te wagen. Hun oog valt op een reddingboot, De Zeemanshoop. Maar op het moment dat de vier studenten weg willen varen, blijken er op de kade nog eens tientallen vluchtelingen te staan. 42 van hen springen aan boord…
Wat is De Zeemanshoop voor boot? Wie zijn de vier studenten en wat dreef hen? Wie zijn de tientallen vluchtelingen eigenlijk? Hoe is het de betrokkenen vergaan in en na de Tweede Wereldoorlog? Vragen waar een nieuwsgierige en integere journalist en schrijver antwoord op zoekt. Aan de hand van archiefmateriaal en ooggetuigenverslagen schetst Verbaan de levens van veel vluchtelingen, geeft hij een kijkje in de keuken van de NZHRM (de huidige KNRM, Koninklijke Nederlandse ReddingMaatschappij), beschrijft hij en passant het begin van de oorlog in Nederland en krijgt de lezer van alles mee over de reddingboot De Zeemanshoop. Het is de auteur gelukt een gedegen reconstructie te maken op basis van het materiaal dat voorhanden was. In samenwerking met de Engelse Bill Forster, die bezig was met een soortgelijk verhaal, complementeerde Verbaan zijn boek.
Het boek bestaat uit korte hoofdstukken. In de eerste aantal hoofdstukken leert de lezer De Zeemanshoop en haar bemanning kennen. Reddingsacties met De Zeemanshoop worden treffend beschreven. Vanaf bladzijde 29 maakt de lezer kennis met Loet Velmans, een serie toevalstreffers zorgt ervoor dat Loet betrokken raakt bij de gewaagde ontsnapping met De Zeemanshoop. Karel Dahmen en Jo Bongaerts, twee rasechte Limburgers ontmoet de lezer in het hoofdstuk erop. Drie van de vier studenten heeft de lezer dan leren kennen. Harry Hack is de laatste die later in het verhaal wordt beschreven. In de daarop volgende hoofdstukken komen veel vluchtelingen langs. Wie waren ze? Wat is de reden geweest dat ze wilden ontsnappen? Angst voor de nazi’s? Of was er een andere reden voor? Een van de meest beroemde en opvallende verschijningen was de filosoof Otto Neurath, een geboren Oostenrijker. Vanwege zijn gedachtegoed en verschillende boeken die hij schreef, was hij een doelwit van de nazi’s.
Verbaan weet alle personages in dit boek integer, helder en duidelijk te beschrijven. De lezer leeft op een gegeven moment echt mee met hen. Dat hier en daar herhaling optreedt van zaken die al gezegd waren in een voorgaand hoofdstuk, zij de schrijver vergeven. Ongetwijfeld wilde hij nog duidelijker zijn dan hij al is. In het laatste hoofdstuk en het nawoord wordt verteld over de personages die leven na de oorlog en hoe het ze verder vergaan is. Het hele verhaal beslaat bijna 160 pagina’s, kent enkele bladzijdes met fotomateriaal en heeft een fraaie voorkant, die de (logische) vraag oproept: Wanneer wordt dit fraaie ontsnappingsverhaal verfilmd?
Eerder gepubliceerd op: www.Hebban.nl