Tag archieven: lezen

Catharijneconvent | Kerkinterieurs in Nederland

Geplaatst op door
Beantwoorden

Kerkinterieurs in Nederland - Catharijneconvent‘Meer en meer worden kerkgebouwen beschouwd als cultureel erfgoed, als verwijzingen naar de vele, ook spirituele ontwikkelfasen die onze samenleving heeft doorgemaakt. Het zijn krachtige ingrediënten van onze identiteit, die we telkens opnieuw moeten bepalen in een maatschappij die snel verandert van opvattingen, materiële entourage en samenstelling.’ Het is daarom dat museum Catharijneconvent de taak op zich nam niet alleen cultuur-historische attributen in haar pand in Utrecht te verzamelen en te tonen, maar ze nu ook te fotograferen en in boekvorm uit te brengen. Kerken verzamel je nogal moeilijk, vandaar.

Het levert een prachtwerk op. Het boek behelst de interieurs van 100 kerken, 18 uit de Middeleeuwen, 24 uit de 17e eeuw, 16 uit de 18e eeuw, 17 uit de 19e eeuw en 25 uit de 20e eeuw. De aandacht verspreidt zich over protestantse, rooms-katholieke en joodse kerken met immense of juist heel bescheiden afmetingen (en alles wat ertussen zit). Er zijn interviews opgenomen met een voorganger, met een organist, met trouwe bezoekers, met toeristen en ook met de fotograaf, voor wie hulde vanwege de schitterende en passende fotografie.

Uiteenlopend aanbod

Imposant is de imitatie van de St. Pieter in Rome die in Oudenbosch is neergezet: de Basiliek van de HH. Agatha en Barbara. De komst van een gedreven pastoor leidde tot twee initiatieven die Oudenbosch voorgoed op de kaart zetten: de stichting van een jongensinternaat en de bouw van de genoemde basiliek. Het is misschien wel Nederlands meest on-Nederlandse kerk, hoewel hij door de Nederlandse bouwmeester Pierre Cuypers  is gebouwd. Maar die naam komt veelvuldig voor in het boek en die voerde ook gewoon maar opdrachten uit.

Daarbij vergeleken is de dorpskerk van Krewerd eufemistisch bescheiden te noemen, maar dat is het leuke aan dit boek: in de meest onooglijke kerkjes weten de schrijvers nog veel unieke details te ontwaren en valt er nog veel af te leiden over kerkbouwprincipes van die tijd.

Ook mooi: de schuilkerken worden zichtbaar gemaakt. Dat zijn veelal kerken die in de tijd van de nadere reformatie niet in de openbare ruimte geduld werden en slechts vermomd als huis of andersoortig pand mochten bestaan. Het zijn er aardig wat en het geeft met terugwerkende kracht een beeld van een intolerant Nederland dat wij niet meer kennen.

Het boek wordt ingeleid door Justin Kroesen en Sible de Blaauw. De schrijvers geven een mooi overzicht waarom welke interieurstijl in welke periode leidend was, wat het effect is geweest van heftige perioden als de Reformatie met de Beeldenstorm, maar ook wat het dreigende gevaar is van de secularisatie. Maar het gaat de heren vooral om het verlies aan historisch cultuurgoed, niet om de teloorgang van het geloof. Want dat stalt dit boek natuurlijk ook wel heel duidelijk uit.

Gohlke, Cathy | Het geheim van mijn moeder

Geplaatst op door
Beantwoorden

het geheim van mijn moeder - Kathy GohlkeCathy Gohlke is een talentvol schrijfster. Meerdere boeken van haar werden bekroond met de prestigieuze Christy Award. Cathy is getrouwd, heeft twee kinderen en woont in Elkton (Maryland U.S.A). Haar boek Het geheim van mijn moeder is de vierde roman van Cathy Golhke die in het Nederlands vertaald is. In Het geheim van mijn moeder schildert ze op indringende wijze de verschrikkingen van de Holocaust en de emotionele nasleep daarna.

Hannah Sterling probeert na de dood van haar moeder de draad van haar leven weer op te pakken. Toch blijft ze met veel vragen en onvrede achter. Ze heeft altijd verlangd naar een betere relatie met haar moeder. Maar zij bleef haar leven lang een vreemde voor haar. ‘’Hoe kon ik een ouder verliezen die ik nooit gehad heb (…) als ik al verdriet heb, dan is het om alles wat er nooit geweest is’’ Wanneer ze noodgedwongen een pauze moet nemen van haar werk als onderwijzeres, gebruikt ze deze tijd om te zoeken naar antwoorden achter de geheimen van haar moeder. Ze komt erachter dat ze nog een grootvader in Duitsland heeft. Wanneer ze op uitnodiging van hem afreist naar Duitsland, lijkt dit de perfecte mogelijkheid om antwoord te krijgen op haar vragen en in vrede verder te kunnen leven. Maar wanneer ze in Duitsland een schokkende ontdekking doet, lijkt de vrede verder weg dan ooit. Wat Hannah ontdekt, schaadt haar vertrouwen in zichzelf, haar familie en in haar vermogen om de waarheid en het goede in anderen te zien.

Het geheim van mijn moeder is een boek waar je absoluut je hoofd bij moet houden. Dit komt doordat er twee verhaallijnen lopen met heel veel personages. Toch is het een boek dat boeit tot de laatste letter. Elke keer als je erachter lijkt te zijn wat het geheim van Hannah’s moeder is, krijgt het verhaal een nieuw inzicht waardoor je in twijfel gebracht wordt en snel verder wilt lezen om achter de geheimen te komen. De boodschap die Cathy Gohlke meegeeft is dat wij een keuze hebben wanneer mensen ons iets verschrikkelijks aangedaan hebben. Óf leven in wrok, of kiezen voor vergeving, wat er toe leidt dat we bevrijd worden van de haat en wrok die ons in zijn greep kan hebben.

Galidi, Al Rodaan | Hoe ik talent voor het leven kreeg

Geplaatst op door
Beantwoorden

Hoe ik talent voor het leven kreeg - Rodaan Al Galidi‘Dit boek is fictie voor iemand die het niet kan geloven, maar non-fictie voor iemand die ervoor open staat. Of nee, laat dit boek non-fictie zijn, zodat de wereld waarin ik jarenlang heb moeten verblijven, verandert van fictie in non-fictie.’

Rodaan Al Galidi’s imponerende roman over wetten en regels in ‘asielzoekersland’ beklijft. Hij putte voor deze roman uit eigen ervaringen als asielzoeker. Hij woont sinds 1998 in Nederland. De weg ernaartoe was er een vol hobbels en valkuilen. In 2011 ontving Rodaan Al Galidi de Literatuurprijs van de Europese Unie. Kort erop zakte hij voor zijn inburgeringstoets.

Ik laat Rodaan Al Galidi aan het woord: ‘De verteller in dit boek ben ik niet zelf. Het is iemand die ik Semmier Kariem heb genoemd. Zo kon ik de schrijver blijven, zonder hoofdpersoon te zijn.’ Is het Al Galidi’s verhaal? Ja… en nee! Die onzekerheid maakt het juist boeiend dit uitgebreide en gedetailleerde verhaal tot je te nemen en ervan te genieten. Hoewel, genieten is niet altijd het juiste woord en zeker niet steeds op zijn plek. Het verhaal schuurt, schrijnt tussen je lezersogen. Dan weer een lach, dan weer een traan. De ene keer wrijf jij je in je ogen van verbazing, dan weer knipper je met je ogen, omdat je gewoonweg niet kunt geloven dat er zo intens fout omgegaan wordt met binnenkomende asielzoekers.

Semmier landt met het vliegtuig in 1998 op Schiphol. Via tal van wegen bereikt hij dan eindelijk Nederland. Hier vraagt hij asiel aan. ‘Hier zou ik mijn angst uittrekken als een oude gescheurde broek. Hier zou ik mijn voorzichtigheid weggooien als stinkende sokken met gaten.’ Na eerst in de cel ondergebracht te zijn, wordt hij verhoord. Deze verhoren zijn zielig en pijnlijk, hilarisch tegelijk. Het zijn vreemde gewaarwordingen die de lezer verwarren. De bureaucratie spat van bijna elke bladzijde af. Wanneer Semmier aankomt in het OC (opvangcentrum) in Haarlem wordt hij verantwoordelijk gesteld voor het zorgvuldig bewaren en omgaan met (jawel!) twee dekens, drie lakens, een handdoek, een kussen en een kussensloop. De regels hiervoor zijn absurd. De omgang met asielzoekers door de bureaucratische overheid is dieptriest te noemen, enkele uitzonderingen daargelaten.

Semmier ontmoet tijdens zijn tragische asielqueeste in Hoe ik talent voor het leven kreeg vele uitzonderlijke asielzoekers. Die belevenissen met elkaar en hun omgang onderling worden uiterst gedetailleerd en bevlogen beschreven. Vanuit een ik-vertelperspectief, waarbij je er niet aan ontkomt te denken dat Semmier toch Rodaan Al Galidi is, word je meegezogen in een lange vrije val. Pagina na pagina wordt er in zeer beeldend taalgebruik een kijk gegeven op de talloze wetten en regels binnen de democratie en bureaucratie die Nederland heet. Het wordt nergens saai, dit zou je natuurlijk wel denken als het gaat over de bureaucratie in ons land. Rodaan Al Galidi heeft niet alleen talent voor het leven, hij beheerst de vertelkunst eveneens.

Het jarenlang wachten op een schriftelijk document waarin staat dat je dan toch mag blijven in Nederland, het dagelijks melden van een asielzoeker bij de balie in een AZC en het ellendige, vaak uitzichtloze bestaan in een AZC worden intens beschreven. Korte, puntige zinnen worden afgewisseld met verheven dialogen: ‘Meneer Kariem, gisteren heeft u zich niet gemeld’ zei de vrouw toen ze de volgende ochtend van het beeldscherm opkeek. ‘Ik was ziek en…’begon ik. ‘Een week geen geld,’ zei ze zonder mijn uitleg af te wachten. ‘Als u het melden twee keer overslaat, moet u het OC verlaten.’

De vele vouwtjes in mijn boek geven aan dat er nog veel meer te citeren valt. Ik bespaar het je. Hoe ik talent voor het leven kreeg moet gelezen worden en verdient een mooie plek in de boekenkast. Al was het alleen maar als een klein monumentje voor die duizenden asielzoekers die ‘Semmier Kariem’ heten.

Claudel, Philippe | De boom in het land van de Toraja

Geplaatst op door
Beantwoorden

Philippe Claudel - De boom in het land van de TorajaPhilippe Claudel overdenkt in De boom in het land van de Toraja het leven. Letterlijk. Het verhaal gaat over een van zijn beste vrienden die kanker krijgt (‘Ik heb een gemene kanker’) en na een ziekbed komt te overlijden. Terwijl deze gebeurtenissen zich voltrekken, moet de hoofdpersoon (die anoniem blijft) grip zien te krijgen op het leven en de relaties die hij nog wel heeft en de betekenis die hij aan het leven wil geven. Claudel stopt het boek tjokvol thema’s zonder dat het boek programmatisch of overvol wordt.

Het boek gaat over ziek zijn: ‘Wanneer worden we ziek? Als alles goed gaat of als alles slecht gaat? In de monotonie van dagen die allemaal op elkaar lijken? Of juist in de ontregeling, bij een breuk in het leven van alledag?’ Het gaat over de verhouding die elk mens heeft met zijn eigen lichaam, een lichaam dat niet meer wil, het lichaam dat we ons in onze eerste jaren hebben moeten toe-eigenen en nu een last wordt.

Het boek gaat ook over oud worden: ‘Mijn moeder is niet dood en toch bezoek ik haar zelden. (…) Ze leeft nauwelijks. Of op een andere manier. Anders dan hoe de meeste mensen het leven kennen. Haar lichaam overleeft, in een rolstoel in een bejaardentehuis van het kleine stadje waar we woonden.’ Ook tijd beschrijft Claudel in zijn boek: ‘Hier is de tijd anders dan buiten. Hier bezit hij een viscositeit die de tijd kleverig maakt, die de uren laat samenklonteren tot zware massa’s van een haast onaardse dichtheid.’ 

Het boek gaat ook over taal, hoe in taal een leven kan worden voortgezet dat in werkelijkheid al is afgelopen.‘Deze tekst wordt de plaats waar onze vriendschap zich afspeelt. Eugene is hier, op deze bladzijden, in deze regels of ertussen.’

Het boek gaat ook over perspectief, over het punt van waaraf we onze omgeving bezien. ‘Je leeft altijd met een onvolledig beeld van jezelf. je kunt jezelf nooit kennen zoals een ander je ziet. Voor jezelf ben je meestal maar een platte voorkant (…)’.

Maar bovenal gaat dit boek over leven en dood. Leven in het aanschijn van de dood zet alles in een ander licht. Relaties worden anders gewaardeerd, de dingen die je doet krijgen een andere betekenis, nalatenschap wordt belangrijk. Claudel gelooft niet in God, althans hij heeft het er nauwelijks over in zijn boek. Als christen mis ik dat, maar het maakt de zaken die hij wel bespreekt niet minder belangrijk. Stilistisch is Claudel erg begaafd. Het boekje leest haast als poëzie. Zeker geen pageturner, maar een prachtig werkje om wat van de beperkte tijd die we hebben mee te verdoen.

Vries, Nine de | Machla

Geplaatst op door
Beantwoorden

d78b3dc6-e522-4704-829d-38bda78410a6Opgegroeid zonder moeder, veroordeeld tot zwaar en vies werk in de leerlooierij van een vader die geen greintje waardering voor haar heeft, laag in aanzien bij de dorpelingen. Het zijn de ingrediënten die  het eenzame leven van Machla bepalen.  Israël is in die tijd, rond het jaar dertig, bezet door de Romeinen en de bezetting drukt zwaar op de bevolking. Ook Machla wordt geconfronteerd met de wrede wandaden van de soldaten als ze ternauwernood aan hun pogingen haar te misbruiken weet te ontkomen dankzij het ingrijpen van een van hen. Als vervolgens een bruiloftsfeest op gruwelijke wijze  verstoord wordt, voelt Machla zich schuldig. Was dit wellicht niet gebeurd als de soldaten haar hadden genomen?

Het verzet tegen de bezetter broeit en ook de vader van Machla raakt er bij betrokken.  Machla komt de soldaat die ingreep toen ze belaagd werd verschillende keren tegen en ondanks haar afkeer van de Samaritaanse huurlingen kan ze niet ontkennen dat hij gevoelens bij haar oproept. Intussen regelt haar vader een huwelijk met Matitja,  de jongste zoon van de smid, een huwelijk waar beiden niet blij mee zijn. De relatie met de soldaat duurt ook voort en als Machla zwanger raakt is het maar de vraag van wie het kind is. Schuldgevoel, angst voor ontdekking, het verlangen naar een moeder die ze nauwelijks gekend heeft en de eenzaamheid in haar huwelijk, beheersen haar leven.  Hoe moet  het ooit goed komen? Als haar vader bij een van zijn verzetsdaden wordt gearresteerd en naar Jeruzalem wordt afgevoerd,  gaan Matitja en Machla ook naar Jeruzalem. Hier raakt het fictieve verhaal de historische gebeurtenis in het Jeruzalem van het jaar 33 waar Jezus van Nazareth, in het verhaal de nieuweling genoemd, gekruisigd wordt.

Tijdens deze reis hoopt Machla ook een antwoord te krijgen op de vraag wat er met haar moeder is gebeurd¸ maar zowel de ontmoeting met haar zus, als de zoektocht bij de leprozenkolonie levert in eerste instantie niets op. Uiteindelijk, weer thuis in Kfar Nachoem, vertelt haar zus die haar bij de bevalling van haar tweede kind komt bijstaan de waarheid. Machla lijkt dan een onherroepelijke stap te nemen,  maar het is Matitja, die een volgeling van Jezus is geworden, die haar achterna komt en mee naar huis neemt. Een glimp van genade en hoop.

Nine de Vries geeft in haar boek veel aandacht aan de couleur locale en daarmee brengt ze veel sfeer in het verhaal. Ze heeft gekozen voor de oorspronkelijke schrijfwijze van namen en plaatsen en beschrijft uitgebreid de Joodse feesten en gebruiken wat een authentiek karakter aan het verhaal geeft. Het Bijbelse beeld uit de verhalen over Jezus’ rondwandeling op aarde  krijgt zo een nieuwe dimensie. Als lezer leer je de hoofdpersoon goed kennen door de wijze waarop De Vries je als het ware in haar hoofd laat kruipen. Machla raakt je in haar kwetsbaarheid en eenzaamheid, maar De Vries laat uiteindelijk zien dat er hoop is in Jezus Christus. Een mooi boek van debutante Nine de Vries!

Stigchel, Stefan van der | Zo werkt aandacht

Geplaatst op door
Beantwoorden

Voor je deze recensie gaat lezen, verplicht ik je het bovenstaande youtubefilmpje te bekijken.

Zo werkt aandacht - Stefan van der StighelZo, nu je het onderwerp zelf hebt ondergaan, snap je de relevantie van dit boek en dat aandacht niet altijd een goede waarneming oplevert.

Wat uitgeverij Maven goed doet, is wetenschappelijke onderwerpen aantrekkelijk maken. Dit keer mag Stefan van der Stigchel het onderwerp ‘aandacht’ bespreken. Hij geeft goed inzicht in waarom we zaken om ons heen opmerken of juist niet. En veel, heel veel voorbeelden van opmerkelijke onderzoeken en experimenten. Bijvoorbeeld: iemand wordt geholpen aan een balie. De baliemedewerker duikt even onder de balie om iets te pakken, maar een vervangende medewerker komt overeind. 75% procent van de mensen heeft dat niet door. Dat komt doordat we gefocust zijn op de handeling, niet op de persoon die er staat.

Efficient

Onze zintuigen zijn namelijk erg efficiënt. Ze pikken het stukje informatie dat we nodig hebben feilloos op, maar negeren vrijwel alle andere informatie die ook op ons afkomt. Bijvoorbeeld als we autorijden. Waarschijnlijk zien we de witte lijnen aan weerszijden van de weg en de auto die een eindje voor ons rijdt. Maar een heleboel ander informatie ontgaat ons, simpelweg omdat de informatie irrelevant is. Van der Stigchel begint zijn boek dan ook met een voorbeeld uit het verkeer: de Coentunnel. Sinds die heropend is in 2014 en er een speciale wisselbuis in zit, zijn er al ettelijke (dodelijke) ongevallen gebeurd. Verschillende bestuurders merkten de dikke, rood-witte slagboom niet op en reden er frontaal tegenaan. Onvoorstelbaar, zou je zeggen, zo’n ding zie je toch? Toch zijn de ontwerpers er niet in geslaagd de Coentunnel en die slagboom zo vorm te geven dat de aandacht wordt gevestigd op het al of niet in gebruik zijn van die wisselbuis.

Een ander aspect van aandacht is dat onze ogen maar een heel klein deeltje hebben dat scherp ziet. Hou je ogen maar eens gericht op de foto van de cover hier linksboven aan, en probeer zonder je ogen te bewegen te lezen wat er rechts naast staat. We leven met de illusie dat we alles heel scherp kunnen zien, maar in feite is dat maar een heel klein beetje. Onze hersenen vullen het deel dat we niet scherp zien op basis van ervaring in.

Al met al een heerlijk boekje over de werking van onze waarneming. Leerzaam!

Kleyn, Matthijs | Ik zie je

Geplaatst op door
Beantwoorden

Matthijs Kleyn - Ik zie jeHet was even stil rond televisiemaker Matthijs Kleyn sinds zijn debuutroman Vita in 2011, maar hij is weer terug. Dit keer weer met een roman over liefde, maar ook over vergeten, herinneren, aantrekken en afstoten. “Als je van een relatie verlangt dat die je rust brengt, loop je het risico te berusten in iets wat je onrustig maakt. Want als zij me die rust brengt, heeft zij ook de macht om die van me af te pakken.”

Deze quote komt van Fender, de hoofdpersoon van het boek. Fenders leven bestaat uit films en Elvis. Hij runt tegen beter weten in een videotheek en is ervan overtuigt dat Elvis nog leeft. Dat verandert als Lisa in zijn leven komt, een bloedmooi maar ongrijpbaar meisje. Ze leren elkaar kennen door een smsje van drie woorden: ik zie je. Lisa trekt meteen bij Fender in en zet zijn wereld – uiteraard- volledig op z’n kop.

Ze neemt naast liefde namelijk meer mee: drugs, vrienden, feesten en gekkigheid. Terwijl Fender het liefst een teruggetrokken bestaan leeft, wil zij alles uit het leven halen. In hun stormachtige relatie sleept ze Fender overal mee naartoe. Hij wil echter het liefst niks te maken hebben met die wereld waar Lisa steeds weer naartoe vlucht.

Hoewel sommige mensen de relatie tussen Fender en Lisa zouden omschrijven als gepassioneerd, komt het in mijn ogen meer over als ziekelijk. Ik heb mijn best gedaan, maar tussen Fender en Lisa heb ik geen echte liefde kunnen ontdekken. Wel zag ik vooral twee verdwaalde tegenpolen die nog onvolwassen zijn in een volwassen wereld. Fender komt door zijn onzekerheid in een relatie die hem van kwaad naar erger brengt. Lisa biedt liefde aan in ruil voor huisvesting, voedsel, geld en seks. Over dat laatste gesproken, het boek staat vol van (rauwe) seks en porno. Dit alles op een manier die weinig te maken heeft met echte liefde.

Het einde van het boek is erg verwarrend en chaotisch. Als lezer krijg je het gevoel dat je een stuk hebt overgeslagen. De verrassende wending die het einde bevat, komt hierdoor niet helemaal uit de verf. De auteur had zich beter kunnen focussen op de omgang van beiden met familie, want daar zit nog een hele diepe laag achter, waar we nu maar een glimp van krijgen te zien.

Schwarz, Lydia | De kruisdraagster

Geplaatst op door
Beantwoorden

dekruisdraagster.97890266214371Het eerste boek van Lydia Schwarz, De Kruisdraagster, is een knallend succes!

In de tweeëntwintigste eeuw van Europa lijkt de wereld perfect te zijn. Vrede, geen honger en geen ziektes. Anna Tanner, een studente van 20 jaar, zit in de tweede module van de Zelfontplooiingsniveaus. Haar toekomst ziet er positief uit. Wanneer ze per ongeluk op een groep vreemdelingen stuit, verandert haar wereld volledig. Anna komt achter dingen die ze nooit heeft geweten. Een vreselijke geschiedenis die ze niet kende openbaart zich. Geheimen komen aan het licht en de moeilijkheden stapelen zich op. Anna draagt een steeds grotere verantwoordelijkheid met zich mee en meer geheimen. De leugens worden met de dag meer. Vertrouwen wordt steeds moeilijker. Voorzichtigheid, geheimhouding en vertrouwen worden drie van de belangrijkste dingen in haar leven. Een boek over verraad, vertrouwen, liefde en vergeving.

In de wereld waarin Anna is beland, draait bijna alles om vertrouwen. Een misstap kan tot verraad, opsluiting en zelfs de dood leiden. Voorzichtigheid en geheimhouding zijn daarom van groot belang. Felix, een vriend van Anna, wordt echter wel door haar in vertrouwen genomen. Sinds de eerste dag ontfermde hij zich over haar en ze vond het niet erg als hij de leiding nam. Samen zitten ze nu al 4 jaar op het Humanium. De geschiedenisleraar van Anna, Adonis Magellan, wekt meteen een goed en warm gevoel bij Anna op. Langzaam weet hij haar vertrouwen te winnen en zij dat van hem. Anna moet voor geschiedenis een werkstuk maken en haar leraar helpt haar daarbij. Voor haar vertrouwenspersoon, Aquilina Akbaba, die ze elke avond moet ‘bellen’, is ze heel erg op haar hoede sinds ze geheimen met zich meedraagt. Komt haar vertrouwenspersoon dingen te weten dan zal een en ander negatief uitpakken.

‘De Kruisdraagster” is een geweldig goed geschreven boek. Keer op keer word je verrast door dingen. Vragen waar je een antwoord op denkt te hebben, lijken anders uit te pakken. Het heeft een goed begin en wekt meteen nieuwsgierigheid bij je op. Vragen die je tijdens het lezen krijgt, schreeuwen om antwoorden waardoor het moeilijk wordt uit de wereld van Anna te stappen. Doordat het in de ik-vorm is geschreven voel je je verbonden met Anna hoewel je dat niet altijd zou willen. Pijn en verdriet waar ook Anna mee te maken krijgt raken je misschien meer dan je wilt, omdat het zo heel goed is beschreven. Een verrassend boek met een goede boodschap. De wereld van Anna slokt je op. Hoewel het christendom de aandacht trekt in het boek en er vele dingen uit de Bijbel worden geciteerd probeert de schrijfster je niet bewust te overtuigen van het christendom. Een geweldig boek en zeker een aanrader voor alle mensen.  Ik zou zeggen: kom maar op met deel 2.

Haneveld Klein, Johan | De loser die wint

Geplaatst op door
Beantwoorden

imagesJohan Klein Haneveld (1976) is een (literaire) duizendpoot. Hij is een groot film- en verhalenliefhebber, niet noodzakelijkerwijs in die volgorde en heeft veel, heel veel met dieren. Zo is hij ook eindredacteur bij het Tijdschrift voor diergeneeskunde en blogt hij graag. Op johankleinhaneveld.blogspot.nl vind je dan ook gedichten, recensies, besprekingen en diverse (theologische) beschouwingen van zijn hand. Hij heeft enkele romans geschreven waaronder Neptunus en De derde macht (sciencefiction) alsmede het theologische werk Indrukwekkende vrijheid.

Van zijn vaardige hand verschijnt nu De loser die wint… Als God je verhaal vertelt. Een aanstekelijke titel die direct de aandacht trekt. In de inleiding van dit boek eindigt hij met de veelzeggende woorden: ‘Ik ben er nu eenmaal van overtuigd dat deel gaan uitmaken van Gods Verhaal de beste manier is om te leven.’ Zo, die komt wel even binnen. Klein Haneveld start in het eerste hoofdstuk met een persoonlijke ontboezeming die de opmaat vormt voor de rest van zijn boek: ‘(…)ik moest heel veel van mezelf. Ik had een schema gemaakt van Bijbelstudieboeken die ik moest doorwerken, hield me aan vaste tijden van gebed met vaste onderwerpen, las dagelijks trouw vijf hoofdstukken uit de Bijbel, bezocht alle kerkdiensten en ook nog eens alle bijeenkomsten van de studentenvereniging. Maar dat alles deed ik niet met plezier.’ Klein Haneveld probeerde koste wat kost te voldoen aan het ideaalbeeld dat hij in zijn kerk had meegekregen. Hij kreeg een burn-out. Nadat hij stopte met al die zelfopgelegde activiteiten, zo schrijft hij, is hij weer gaan schrijven. En… gaan genieten!

De kerk als instituut legt je zo veel dingen op, zo beschrijft hij. Hiervan word je niet een beter mens. Hoe verhouden al die activiteiten zich met het staan in de christelijke vrijheid? Je moet zoveel van de kerk. Maar moet dit ook van God? Het zijn vragen die gesteld durven te worden. Vragen waar de lezer ook over na gaat denken. Waar je met anderen over spreekt. Je moet zoveel als christen… ‘Als je goed leeft, is God blij met je, en word je erkend door de kerk als een goed christen. Als je slecht leeft, moet je je schuldig voelen. Ik denk echter dat externe motivatiemiddelen zoals deze, gedoemd zijn te falen. Tegen de beperkingen die ons van buitenaf worden opgelegd, gaan we ons uiteindelijk verzetten, of we raken onze levensvreugde kwijt.’

Ons leven komt er anders uit te zien, zo betoogt de auteur, als we onze wereld duiden middels een ander verhaal. Een verhaal dat de ruimte geeft om helemaal jezelf te zijn. Maar welk verhaal is dat? Aan de hand van fragmenten uit onder andere de films The Lord of the rings, The Matrix Trilogy en op basis van diverse uitspraken van meer of minder bekende theologen laat Klein Haneveld zien dat het hier om Gods Verhaal gaat. Het Verhaal dat wanneer je juist zwak bent, je je kunt laten vullen door Gods kracht. Dat je eigen levensverhaal aan kracht wint, wanneer je je eigen leven verliest om wille van Zijn Koninkrijk. Gods genade wordt in zwakheid volbracht. Deze en meer paradoxale Bijbelse uitingen bespreekt hij. Hij beschrijft de verlangens die mensen hebben, die ze zoeken in andere verhalen: het verlangen naar waarheid, schoonheid en relaties. Deze verlangens komen samen in Het Grote Verhaal, dat van God, dat van de Bijbel. ‘Het Grote Verhaal speelt zich af in ons dagelijks leven, sterker nog: het Grote Verhaal is ons dagelijks leven. Ons optrekken met andere mensen, ons genieten van schoonheid, onze betrokkenheid bij de maatschappij: dat is het koninkrijk van God.’

Het is te prijzen dat Klein Haneveld deze zaken aan de orde stelt middels een inspirerend en helder verhaal. Het kan geen kwaad als er eens even aan de boom van je leven wordt geschud. Als je de christelijke zaak eens even van een andere kant beschouwt. Even afwijkt van de geëffende en vaak platgetreden (kerkelijke) paden. Klein Haneveld vertelt zijn verhaal tegen de achtergrond van Het Verhaal, zoals hij het noemt. Jouw levensverhaal in het licht van Gods Verhaal. Klein Haneveld dwingt niemand zijn visie over te nemen. Hij laat de definitieve antwoorden over aan de lezer.

FullSizeRender(1)

 

 

 

Bloem, Marion | Haar goede hand

Geplaatst op door
Beantwoorden

Marion Bloem - Haar goede hand

Een haat-liefdeverhouding tussen moeder en dochter  – een boeiend thema voor Haar goede hand van Marion Bloem. Haar Roman over mijn moeder laat ons vanuit het perspectief van dochter Sonia kennismaken met moeder Melanie.

Bloem presenteert door de keuze van de namen Haar goede hand als fictie, hoewel het autobiografisch karakter van deze roman onmiskenbaar is. De relatie tussen fictie en werkelijkheid is een interessant aspect van dit aansprekende boek.

Het leven van Melanie is niet gemakkelijk geweest. Als meisje in Nederlands-Indië werd ze getroffen door polio en  hield er een beschadigde rechterarm aan over. Ook het verblijf in het jappenkamp en de periode in een vijandig Indonesië lieten hun sporen na. Ze heeft al vroeg geleerd het verlies van haar ‘goede hand’, zoals de rechterhand toen genoemd werd, te compenseren.  Haar verleden heeft haar gemaakt tot wie ze is: een strenge, soms harde  en tegelijk onzekere  en gastvrije, warme vrouw.

Sonia groeit op als dochter van deze getraumatiseerde moeder die met grote regelmaat de pollepel hanteerde om haar kinderen in het gareel te houden maar het ook voor hen opnam als iemand hen te na kwam. Voor Sonia is haar moeder geen voorbeeld. ‘Als meisje van twaalf nam ik me voor om nooit zoals mijn moeder te worden. [….] Alles zou ik anders doen’.

Zelf ouder geworden wil Sonia  haar moeder leren begrijpen.  Ze probeert een goed beeld van het leven van Melanie te geven.  Daarbij verwoordt zij de ingewikkelde relatie die zij met haar moeder heeft eerlijk en respectvol.   Ze ondernemen een gezamenlijke reis naar Indonesië en dan hoort Sonia over gebeurtenissen uit het verleden van haar moeder die tot dan toe altijd ongenoemd zijn gebleven, maar die het leven van haar moeder wel gestempeld hebben.

Pijnlijke situaties, zoals het lichamelijk geweld, worden in ‘Haar goede hand’ niet verzwegen. Er groeit ook begrip voor Melanie die in Nederland met een totaal andere cultuur geconfronteerd werd. Sonia herinnert zich bijvoorbeeld hoe Melanie bij visite meteen in de keuken verdween om een overvloedige maaltijd te bereiden voor de gast, maar de gast  aan zijn  of haar lot overliet in de woonkamer. Als kind schaamde ze zich daar voor en probeerde haar moeder als gastvrouw te vervangen, maar later realiseert ze zich dat Melanie vroeger niet anders gewend was dan dat het personeel de opdracht kreeg een maaltijd te verzorgen zodra er gasten waren. Bij gebrek aan personeel, ging Melanie dus zelf de keuken in.

Het boek bestaat uit korte,  aansprekende vertellingen, die samen uiteindelijk laten zien wie Melanie was en is geworden en wat zij voor Sonia betekent.  Bloem schrijft niet chronologisch maar het verhaal is goed te volgen, mede door de vetgedrukte zinnen die als aanhef boven elk fragment staan.

Kortom: Haar goede hand  is een ontroerend verhaal waarin een dochter de liefde en waardering voor haar moeder, die ze vaak niet heeft kunnen uiten, uiteindelijk verwoordt: ‘U bent mijn mama’.