Visser, Carolijn | Selma, Aan Hitler ontsnapt, gevangene van Mao

Carolijn Visser - Selma‘Selma, Aan Hitler ontsnapt, gevangene van Mao’ mag gelezen worden als een eerbetoon aan de idealistische maar beslist niet naïeve Selma Vos. Vanwege haar joodse afkomst werd zij vervolgd tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ze weet samen met haar vader te ontsnappen en onder te duiken.  Tijdens haar studie in Cambridge  ontmoet ze haar grote liefde: de  Chinese  Chang Tsao. Chang is overtuigd lid van de communistische partij van Mao en Selma deelt zijn ideaal: werken aan de opbouw van een socialistisch China.

Ideaal en werkelijkheid botsen, dat ervaren ook Chang en Selma en hun kinderen. Privileges voor de elite, de partij die het leven van Chang beheerst: Selma realiseert zich dat de werkelijkheid minder mooi is dan de droom van een rechtvaardige samenleving. Selma blijft, hoewel ze de Chinese nationaliteit heeft en haar man een prominent lid van de communistische partij is, een buitenstaander, net als haar kinderen Greta en Dop.

Visser geeft een overtuigend beeld van het leven in Peking vanaf 1957 en de ontwikkelingen in de Chinese Volksrepubliek. Selma, Chang en de kinderen ervaren aan den lijve de gevolgen van De Grote Sprong Voorwaarts als honger en gebrek het leven beperken. Uiteindelijk worden zowel Chang als Selma slachtoffer van de Rode Gardisten tijdens de Culturele Revolutie. De Nederlandse afkomst van Selma en het in diskrediet raken van het werk van Chang worden hun fataal. Selma, die aan Hitler ontsnapte, eindigt haar leven als gevangene van Mao.  Greta en Dop worden als zovelen verbannen naar het platteland en daarmee  lijken alle kansen op verdere studie en een leven in Peking verkeken.

Na jaren en een politieke koerswijziging wordt Chang gerehabiliteerd en uiteindelijk krijgen Dop en Greta toestemming om in 1976 op uitnodiging van de (stief)broers van hun moeder naar Nederland te gaan. Visser heeft dit boek geschreven op basis van gesprekken met Greta en Dop, familieleden van Selma die zij tijdens een bezoek aan Nederland in 1966 ontmoette en de briefwisseling die Selma met haar vader voerde.

Met ‘Selma, Aan Hitler ontsnapt, gevangene van Mao’ heeft Visser een zeer persoonlijke kijk op een dieptepunt in de Chinese geschiedenis gegeven. Selma roept bewondering op om haar trouw aan haar gezin, haar hoop op een betere toekomst en haar moed. De tragiek is echter dat die eigenschappen uiteindelijk haar ondergang hebben betekend. Visser verstaat de kunst om Selma heel dicht bij te brengen, ook dankzij de foto’s uit het familiealbum. Dit boek laat een diepe indruk achter en brengt geschiedenis tot leven!

Ranitz, Agnita de | De vrouw op het perron

afbeelding-de-vrouw-op-het-perron‘De vrouw op het perron’ vertelt over een verbijsterende ontmoeting op het station van Delft. Het is alsof Cornelia  in de spiegel kijkt en zichzelf ziet staan. Voor ze tot actie over kan gaan, draait de ander zich om en gaat er snel vandoor. Door alle drukte lukt het Cornelia niet om haar in te halen en ze blijft in totale verwarring achter. Dit kan niemand anders zijn dan haar tweelingzus, maar Geesje is toch gestorven toen ze tien dagen oud was? Vanaf dit moment staat het leven van Cornelia in het teken van deze raadselachtige gebeurtenis. Er zijn niet veel aanknopingspunten en de zoektocht lijkt op niets uit te lopen. Levert de gele roos de gehoopte doorbraak? Omdat je als lezer in schuingedrukte fragmenten een oudere zieke dame volgt die gebukt gaat onder gebeurtenissen en herinneringen uit het verleden, is de uiteindelijke ontknoping niet heel erg verrassend.

Inspiratie voor haar boek ‘De vrouw op het perron’ vond Agnita de Ranitz in een artikel in het Algemeen Dagblad van 10 januari 2006. ‘Vrouw (78) zoekt ‘overleden’ zus. De tweelingzus van Francisca overleed na 4,5 maand. Toch is Francisca M. er stellig van overtuigd dat ze haar zus is tegengekomen. De ontmoeting vond plaats in 1948 voor het station van Helmond. Ze is nu op zoek.’

De Ranitz, zelf enige overblijvende van een tweeling, kon zich deze in deze situatie helemaal inleven. Ze besloot daarom een volkomen fictief verhaal te schrijven waarin ze de doodgewaande, maar wellicht toch levende tweelingzus, probeert te vinden.

Het gegeven van de verdwenen tweelingzus is interessant genoeg.De personages komen echter te weinig tot leven. De (slechte) relatie met Cornelia’s man Henk en zijn plotselinge vertrek komen vrij ongeloofwaardig over. Ook de gesprekken met enkele vriendinnen zijn te weinig levensecht om je echt te kunnen identificeren met Cornelia.

Het beeld dat je krijgt van het vooroorlogse Rotterdam met de paardentram is een leuk extra in deze roman en de foto’s achterin het boek zijn een waardevolle toevoeging.

Henderson, Dee | Ontvoerd

Dee Henderson- OntvoerdEen jonge vrouw die jaren geleden ontvoerd is en een detective die uit eigen ervaring weet wat een jarenlange vermissing is.  Dit zijn de ingrediënten van een geweldig geschreven boek van Dee Henderson. Zij heeft al verschillende boeken op haar naam staan, waaronder de O’Malley-serie.

Matthew Dane is ex-politieagent en nu werkzaam als privédetective. Als hij op een avond terugkomt bij zijn hotelkamer nadat hij een presentatie gegeven heeft, zit er een jonge vrouw bij de deur. Ze heeft een oud krantenartikel bij zich over een zaak waar hij als privédetective aan gewerkt heeft, de verdwijning en redding van zijn eigen dochter. De vrouw beweert dat zij Shannon Bliss is. “Ze haalde een ander krantenknipsel uit de envelop. De foto leek uit een jaarboek van school te komen. (…)Hij bestudeerde de vrouw die het hem had aangereikt. Hij zag duidelijk overeenkomsten”.

Verhaallijn

Shannon Bliss werd op zestienjarige leeftijd ontvoerd. Na jarenlang in gevangenschap geleefd te hebben, weet ze te ontsnappen. Nu ze vrij is, wil ze graag een normaal leven op de rails krijgen. Maar eerst moet ze nog een heel aantal geheimen prijs geven om er voor te zorgen dat haar ontvoerder en de familie Jacoby achter de tralies verdwijnen voor hetgeen ze haar hebben aangedaan. Ze heeft Matthew Dane uitgezocht omdat ze hem vertrouwt, hij heeft namelijk eenzelfde situatie meegemaakt met zijn dochter en weet dat hij haar daarom tot het laatste moment zal helpen en steunen. Samen gaan ze op zoek naar de antwoorden achter haar geheimen. De vraag is of het hen lukt alle complexe vraagstukken die boven komen drijven op te lossen en een normaal leven voor Shannon te creëren. Wat een gave als je zo een boek kunt schrijven! Dit boek zit zo complex in elkaar, dat je op de laatste bladzijde pas een beetje begrijpt hoe het verhaal in elkaar zit. Het einde van het boek is zo open dat een vervolg geen verrassing zal zijn. Ik vind het erg knap dat Dee Henderson dit verhaal iedere keer weer nieuwe inzichten weet te geven, zodat de spanning je in zijn greep blijft houden. Trouwe lezers van de boeken van Dee Henderson zullen ook van dit nieuwe boek smullen.

Lapena, Shari | Het stel van hiernaast

9789044630909_cvrShari Lapena (1960) heeft een sterk debuut gemaakt door te schrijven over ‘the worst nightmare’ van elke rechtgeaarde ouder: de verdwijning van je pasgeboren baby. Lapena was werkzaam als advocaat en docent Engels voor ze haar debuut maakte als thrillerauteur. Inmiddels is Het stel van hiernaast verschenen in 23 landen.

De achterflap van Het stel van hiernaast belooft veel goeds voor de thrillerfan: ‘Een zenuwslopende ontrafeling van een gezin – een angstaanjagend verhaal over bedrog, huichelarij en ontrouw, dat je gegarandeerd op het puntje van je stoel houdt tot de laatste schokkende ontknoping.’ 

Shari Lapena heeft een snelle en razendspannende thriller afgeleverd. Een vlotte schrijfstijl gecombineerd met een aardige karaktertekening van de diverse belangrijke figuren zorgt ervoor dat je in een ruk dit boek uitleest. Tip: haal af en toe adem!

Wanneer Anne en Marco op een avond worden uitgenodigd voor een etentje bij de buren, besluiten ze door middel van de babyfoon contact te houden met hun pasgeboren kindje van 6 maanden jong. Daarnaast kijken ze om het half uur bij hun slapende kindje. Alles gaat goed. Tot een uur of een. Wanneer Anne aan de beurt is om te controleren of ze nog steeds ligt te slapen, is haar lieveling verdwenen. Annes wereld stort in. Een politieonderzoek wordt opgestart. Langzaam maar zeker worden de nevelige contouren van de verdwijning helderder. De mist rond dit mysterie wordt voorzichtig door Lapena onthuld. De naald van de spanningsspuit zakt langzaam weg in de lezeraders van de thrillerfan. Er blijkt veel mis te zijn, met wie en waarom verklap ik uiteraard niet.

Het stel van hiernaast heeft een geweldige cover, wazig, weinig onthullend. Nauwgezet in overeenstemming met de inhoud van deze mooie thriller. Het boek ligt lekker in de hand. De psychologische kant van de zaak en van de personages wordt secuur beschreven en uitgewerkt. Lapena heeft veel aandacht besteed aan zowel de vorm als de inhoud van dit strakke verhaal.

Het einde van deze thriller is schokkend, verrassend en duister. Onbevredigd blijf je achter, dat is in dit geval een groot compliment. Het ‘eind goed, al goed’ is verre van toepasselijk.

Thériault, Denis | De eenzame postbode

afbeelding-de-eenzame-postbode‘Al twee jaar lang gaf hij zich over aan deze illegale activiteit. Het was een misdaad, daar was hij zich van bewust, maar het schuldgevoel was niet meer dan een flets spook vergeleken bij de oppermachtige nieuwsgierigheid.’ Een postbode die stiekem de post die hij moet bezorgen open stoomt is de hoofdpersoon van dit ontroerende en bizarre verhaal. ‘Liever dan de vaalheid van het werkelijke bestaan had hij zijn innerlijke feuilleton, dat zoveel kleuriger en rijker aan emoties was, en van alle verboden brieven die dit zo opwindende virtuele wereldje vormden, waren er geen die hem teergevoeliger maakten en meer in verrukking brachten dan die van Ségolène.’

Het zijn de brieven van de op Guadeloupe wonende Ségolène aan een zekere Gaston Grandpré die Bilodo zo intrigeren dat hij in zijn verbeelding de plaats van Grandpré inneemt. De brieven bevatten niet meer dan een haiku die Bilodo uit zijn hoofd leerde, kopieerde en eindeloos herlas.  Een van de brieven aan Grandpré bevatte een foto van Ségolène die Bilodo op zijn nachtkastje heeft gezet. ‘Bilodo was verliefder dan hij ooit voor mogelijk had gehouden. Ségolène had zijn ziel zo grondig in haar greep gekregen dat het hem soms zorgen baarde en hij bang was geleefd te worden, maar dan veranderde het alchemistische lezen van een paar haiku’s zijn angst algauw in gelukzaligheid, en bedankte hij het leven dat hem zo bevoorrechtte, dat het de mooie Guadeloupse op zijn pad had gebracht.’

Jalouzie op Grandpré aan wie de brieven van Ségolène werkelijk waren gericht lag soms als een schaduw over zijn geluk,  maar doorgaans genoot hij van zijn verliefdheid en probeerde hij door alles wat er te weten viel over Guadeloupe, Ségolène zo nabij mogelijk te komen. Tot op een dag een einde komt aan zijn leven in deze prachtige illusie als Grandpré verongelukt terwijl hij een brief aan Ségolène wil posten. Dit zal het einde betekenen van de correspondentie tussen Ségolène en Grandpré en het vervult Bilodo met wanhoop als hij beseft dat zijn band met Ségolène hiermee ook verbroken is. Tenzij…hij zelf de correspondentie voort kan zetten. Hij gaat zich zo vereenzelvigen met  het  leven van Grandpré dat hij Grandpré lijkt te worden, innerlijk en uiterlijk.  En ten slotte deelt hij zijn lot.

Een bijna sprookjesachtig verhaal dat ontroert door de fijnzinnige manier waarop Thériault de eenzame postbode dichtbij de lezer brengt. Herkenbaar en tegelijk vervreemdend. Het verhaal houdt je in de greep, door de spanning die de auteur op subtiele wijze weet over te brengen. ‘Klein maar fijn’ en ‘het gaat niet om de kwantiteit maar om de kwaliteit’ zijn clichés die voor deze prachtige novelle voluit van toepassing zijn. Een verhaal om van te genieten en de mooie omslag voegt daar nog een dimensie aan toe.

Steinz, Pieter | Lezen met ALS

naamloosPieter Steinz is niet meer. Een erudiete en bekende man heeft zijn strijd gestreden. ‘Of het nu om leven gaat of om dood, wij vragen alleen om werkelijkheid. Als we werkelijk op sterven liggen, laat ons dan de kou in onze uiterste ledematen voelen; als we leven, laten we ons dan aan onze taak wijden.’

In Lezen met ALS: literatuur als levensbehoefte neemt Pieter Steinz de lezer mee op reis door zijn ziekte naar het onverbiddelijke einde. Hij neemt de lezer mee naar tal van boeken die een onuitwisbare indruk op hem hebben gemaakt en heel veel betekenis hebben gegeven aan zijn leven, zijn ziekte, zijn strijd tegen ALS. En het is een ontroerend, waardevol en heftig boek geworden. Pieter Steinz krijgt het voor elkaar dat je als lezer je geheel identificeert met Steinz. Zijn benauwdheid wordt jouw benauwdheid, zijn ziekte wordt jouw ziekte. Zijn liefde, zijn passie voor het geschreven woord jouw passie. 52 columns over iets meer dan 52 boeken, 52 columns waarin hij zijn ziektegeschiedenis maar ook zijn jubel over het leven zelf beschrijft. Rauw, dan weer liefelijk, hard en direct, dan weer met een (ironische) lach, verdrietig en lusteloos, dan weer met opgeheven hoofd en blij, zo toont Pieter Steinz de lezer de werkelijkheid zoals die is, zoals die binnendringt in je bestaan. Voor even is zijn werkelijkheid mijn werkelijkheid.

Op 26 april (2014) schrijft Pieter Steinz: ‘Dat zal je altijd zien. Op de dag dat ik trots meldde dat ik sinds mijn diagnose nog geen nacht slecht had geslapen, zette de slapeloosheid in.’ Om dan te vervolgen met de Verzamelde gedichten van J.C. Bloem: ‘Denkend aan de dood kan ik niet slapen, en niet slapend denk ik aan de dood.’ Overdag verdiept Pieter zich in de poëzie van Bloem waarin hij op verschillende plaatsen aantoont hoe waar deze poëzie is. Om te eindigen met een loffelijke parodie op Bloem: ‘Dit heb ik bij mijzelven overdacht, filosoferend op een miezerige morgen. Een staat van insomnia waaraan na een week een eind kwam door een intakegesprek op het Centrum voor Thuisbeademing.’

Pieter Steinz had zich verzoend met zijn ziekte. Zijn motto ontleent hij aan dat van de trouwe haas uit Het sleutelkruid van Paul Biegel. Deze haas bewaakt het welzijn van de zieke koning Mansolein: ‘Zijn hart moet opgedraaid worden met sleutelkruid, en zolang dat er niet is, moet het maar met geroosterd brood.’

Literatuurliefhebber Pieter Steinz beschreef in het NRC in een weekboek zijn leven met ALS. Het werd een boek over leZen met ALS: ‘Over de troost van het lezen heb ik dus weinig te zeggen. Daar staat tegenover dat ik me de afgelopen twee jaar niet zou kunnen voorstellen zonder mijn favoriete boeken. En als er iets is waar ik plezier aan heb beleefd, dan was dat wel het schrijven over de boeken waarvan ik hou. Dat mag met recht een vertroosting genoemd worden.’

Earle, Phil | Billy

billyPhil Earle heeft een lezenswaardig boek geschreven. Billy (14) is een tehuiskind. Hij zit er al vanaf zijn zesde. Hij verblijft er al 8 lange jaren. Billy is een herrieschopper en een lastpak. De Kolonel, Ronnie, heeft zijn handen vol aan hem en moet vaak rapporten over hem schrijven. Billy zorgt vaak voor onrust in het tehuis en deinst er niet voor terug om zijn vuisten te gebruiken mocht iemand iets doen wat hem niet aanstaat. Hij wordt het liefst met rust gelaten. Zo gebeuren er geen nare dingen, is de redenering van Billy. Wanneer hij zich, na een beoordelingsgesprek in het tehuis, probeert  zo goed mogelijk te gedragen blijkt dat er tegen hem is gelogen. Het liefst stort hij in en wil hij zich opnieuw in zijn oude routine begeven. Maar omwille van Louie en Lizzy (9), zijn halfbroertje en halfzusje, blijft Billy, hoe moeilijk het ook voor hem is, sterk. En alsof dat al niet erg genoeg is, komt Billy nog ergens achter. Boosheid en verdriet nemen de overhand, dat flink uit de hand loopt. Zo stapelt het ene probleem zich op na het andere.

In Billy komt heel erg het thema woede en verdriet naar voren. Billy heeft veel woede en verdriet in zich. Hoe hij daar mee omgaat, wisselt sterk. Soms uit hij het en soms houdt hij het voor zich.

 Als je door de ogen van andere mensen kijkt in het boek, bijvoorbeeld de leraren van Billy, dan is het te snappen dat ze hem een etterbak vinden. Ik persoonlijk vond dat niet. Ik wist de redenen waarom hij dingen deed. Vanaf het begin voelde ik met Billy mee en ik kan niet anders zeggen dan dat ik hetzelfde had gedaan. Slecht, maar begrijpelijk. Het boek is een leuk boek voor jongeren. Phil Earle richt zich vooral tot de jongeren: het taalgebruik sluit goed aan op deze doelgroep. Er wordt niet gevloekt, maar de begeleiders hebben bij Billy een net iets andere (minder nette) naam. Door wat er allemaal met Billy gebeurt en door wat hij allemaal doet, wil je natuurlijk weten hoe hij alles weer recht krijgt, wat ervoor zorgt dat je blijft lezen. Dit boek laat zien dat achter elk mens toch wel iets goeds schuilt, daar ben ik van overtuigd. Soms is het gewoon wat moeilijker het te vinden. Billy is een leuk, ontspannend boek om op een vrije dag lekker in je luie stoel te lezen!

Vandermeeren, Hilde | Stille grond

9789021458632-img_De Vlaamse schrijfster Hilde Vandermeeren (1970) heeft haar meest persoonlijke thriller ooit afgeleverd: Stille grond. Ook weer niet zo verwonderlijk: het is nog maar haar derde thriller. Wel bijzonder is dat deze thriller haar raakt, omdat ze zelf deel uitmaakt van een eeneiige tweeling: ‘Zo heb ik ooit naar een spiegel gezwaaid omdat ik dacht dat mijn zus daar liep. Dit boek is dan ook opgedragen aan mijn spiegelzus.’

Opmerkelijk gegeven is dat van Hilde Vandermeerens hand in maart2016 een kort verhaal gepubliceerd is in een gerenommeerd tijdschrift uit de VS: Ellery Queen’s. Dit tijdschrift publiceert spannende verhalen van over de hele wereld. Een hele eer dus.

Stille grond neemt je mee naar het Glasgow van 1983. Een meisjestweeling ligt in bed. Juist in deze stormachtige (!) nacht verdwijnt de ene helft van de tweeling: Rosie Thompson. Ze wordt gelicht van haar stapelbed en verdwijnt geheel spoorloos. In de dertig jaren die volgen groeit een jonger zusje van de tweeling op: Eve Thompson. Eenmaal volwassen wordt Eve docent wiskunde aan de Universiteit van Glasgow. Dan krijgt ze het ontstellende bericht dat iemand in een biechtboek in een kapelletje de volgende boodschap heeft achtergelaten: ‘Het spijt me wat er gebeurd is met Rosie Thompson. Moge God me vergeven.’  Eve gaat op jacht, op zoek naar haar verdwenen zus. Een ogenschijnlijk eenvoudig plot ontwikkelt zich tot een geraffineerde thriller. Er zit veel, heel veel meer achter deze ‘simpele’ verdwijning. De spanning wordt flink opgevoerd door Vandermeeren. Als uiteindelijk ook het leven van Eve zelf op het spel staat, mondt dit verhaal uit in een zinderend slot. Het definitieve einde van het verhaal is ontroerend en onverwacht. Kortom, alle elementen zijn aanwezig om van Stille grond ook echt een literaire thriller te maken.

‘Ik zoek Rosie, zei Eve moeizaam. ‘Mijn zus. Ze verdween dertig jaar geleden. Ze had een moedervlek op haar linkerschouder.’ Op het eerste gezicht vertoonde de mollige vrouw met haar lange, witte haren weinig gelijkenis met de donkerharige en frêle Ruby die Eve nu kende, maar iets aan haar manier van voortbewegen en de klank van haar stem kwamen Eve bekend voor.Traag ontblootte de vrouw haar linkerschouder (…)’ 

Vandermeeren kan knap schrijven. Met name de sfeer in Stille grond wordt minutieus uitgedacht en uitgewerkt. Een Vlaamse schrijfster die zich verdiept in het Schotse leven en treffend de omgeving beschrijft, kom ik niet vaak tegen. Het taalgebruik is van hoog niveau en niet doorspekt met typisch Vlaamse woorden. Al met al een ‘plezant’ verhaal!

Sandford, John | Galgenveld

naamloosGalgenveld: de 24e Lucas Davenport-thriller. Een plot, zo gruwelijk dat het nauwelijks voor te stellen valt. Het is mijn kennismaking met de puissant rijke politieman Lucas Davenport. Dure merkkleding dragend en in een luxe auto rijdend doet Davenport zijn werk. En toch… ergens blijft hij heel gewoon, heel menselijk. John Sandford, pseudoniem voor journalist en Pulitzer Prize- winnaar John Roswell Camp, weet dit karakteristieke personage nauwgezet en levendig te schilderen.

John Sandford is bekend geworden door zijn serie boeken over Lucas Davenport. Hij weet van a tot z te boeien. Maar eerst het verhaal: de jonge Layton Carlson jr. heeft het voor elkaar; op een broeierige, mooie zomeravond gaat hij met zijn vriendinnetje naar een verlaten boerderij op het Amerikaanse platteland. Ik laat het verder maar even over aan de gedachtegang van de nieuwsgierige thrillerlezer… Er is echter wel een probleem: een allesoverheersende en vreselijke stank hangt er. De geliefden gaan op onderzoek uit en trekken vervolgens letterlijk en figuurlijk een ‘beerput’ van jewelste open. Niet een lijk, maar vele lijken worden naar boven gehaald. Waarvan enkele ernstig verminkt, zonder hoofd. De slachtoffers blijken, na langdurig onderzoek, over vele jaren vermoord te zijn. Elke zomer een moord, de klok tikt, de moordenaar waart nog steeds rond. Het moet iemand van de ‘locals’ zijn, maar wie? Nadat een van de relatief belangrijke agenten in het verhaal door de moordenaar gedood wordt, omdat hij te dichtbij kwam, stelt Lucas Davenport echt alles in het werk om de gestoorde moordenaar te vinden. Een ware race tegen de klok begint.

De sfeer wordt goed neergezet door John Sandford. Je voelt, ruikt, ziet, ervaart werkelijk de verschrikkingen, maar ook het klimaat in de staat Minnesota, de boerendorpjes met zijn inwoners, de jacht op de moordenaar en de zinderende angst. Het voelt al met al heel beklemmend. De schrijver weet, ondanks het feit dat je al vrij snel helder krijgt wie de moordenaar is, voor enkele bizarre verrassingen te zorgen. Het plot zit goed in elkaar en het personage Davenport is goed neergezet. Een thriller voor de liefhebber die wel wat gewend moet zijn. Echter, het taalgebruik is zo slecht, zoveel vloeken passeren, dat Galgenveld het predicaat oké ontvangt. Een auteur van dit kaliber heeft het toch niet nodig zulk vulgair taalgebruik te hanteren? Of is dit iets van de vertaler? Jammer, en zeker een gemiste kans.

Hart, Maarten ‘t | De moeder van Ikabod

De moeder van Ikabod - Maarten 't HartVeel schrijvers voelen zich te goed voor korte verhalen. Maarten ‘t Hart niet. In de bundel ‘De moeder van Ikabod’ publiceert hij weer 18 prachtige verhalen, stuk voor stuk uitermate duidelijk van zijn hand. Het verhaal dat de naam aan de bundel heeft gegeven valt op. Maarten speelt regelmatig bij bijzondere diensten als de plaatselijke gemeente niemand kan krijgen. Op een keer wordt hij gevraagd voor een begrafenisdienst. Hij bereidt zich zo goed mogelijk voor, maar eenmaal in de kerk blijkt dat er vrijwel niemand op komt dagen om de dienst bij te wonen. Maarten is alleen met de kosteres en de predikante, met wie hij na de dienst een wedstrijdje biblicistisch verplassen houdt. Zo komt de moeder van Ikabod ter sprake, een verhaal dat de predikante niet in de Bijbel weet te plaatsen.

Maarten is opvallend mild over de PKN. ‘Menslievendheid, behulpzaamheid, verdraagzaamheid dat wordt hier gepredikt met een romig Jezussausje erover, nou, wie zou daartegen kunnen zijn?’ De adder onder het gras is dat hij in een adem het geloof wegzet: ‘Het gaat er niet om of het waar is wat hier gepredikt wordt, maar of het troost biedt, geborgenheid levert, de mensen een hart onder de riem steekt…’

Gevarieerd en onderhoudend

Het is het enige verhaal dat expliciet over geloven gaat. De meeste verhalen zijn vooral humoristisch. De bundel opent met een relatief lang verhaal over de bakker waar Maarten ooit werkte en waar hij een van de vele dochters van de bakker redde uit de handen van een al te gretige bakkersknecht, die ook nog eens de neef van de bakker is. Het verhaal keert zich tegen hem, doordat de neef het verhaal volledig gespiegeld aan de bakker vertelt.

Hilarisch is ook het verhaal over zijn huis in Leiden dat hij te koop zette. Er diende zich al snel geïnteresseerde aan, maar die kraakt het huis zo grondig af, dat Maarten niet verwacht het nog ooit te verkopen. Of de mevrouw die ongevraagd wiet plant in zijn tuin. Of de club muziekliefhebbers die elkaar de meest obscure opnamen laat horen en een introducee toelaat die niet helemaal in de groep past. Beklemmend is het verhaal waarbij Maarten ongewild het woord krijgt op een Engels congres van grafdelvers. Kortom, een keur aan onderhoudende verhalen.

Het gemak waarmee de verhalen geschreven lijken te zijn is jaloersmakend. Het lijkt alsof ‘t Hart bij je aan tafel schuift en vertelt wat hij zojuist meemaakt. Maar ondertussen zitten de plots zo slim in elkaar, zijn de dialogen zo verzorgd en klopt de entourage zo goed dat het je niet kan ontgaan dat je met een topverteller te maken hebt. Het enige wat me in deze bundel een beetje opvalt zijn de vele verwijzingen naar wat ‘t Hart zoal gelezen heeft en naar de muziek die hij kent. ‘t Voegt weinig toe en niemand betwijfelt dat ‘t Hart veel gelezen heeft.