Tag archieven: boek

Ng, Celeste – Kleine brandjes overal

Geplaatst op door
Beantwoorden
Ng, Celeste - Kleine brandjes overal

Zo’n stad waarin het allemaal klopt: de straten zijn schoon, de huizen mooi, de tuinen verzorgd, de scholen uitstekend. Mensen doen hun werk, hun boodschappen en gaan vriendelijk met elkaar om. Wat kan er nu misgaan in zo’n perfecte omgeving. Maar zoals het ouder Romeinse rijk ons al heeft geleerd: als alles goed gaat, ligt decadentie op de loer. De roman Kleine brandjes overal van Celeste Ng is een prachtig eigentijds voorbeeld daarvan.

In het boek spelen enerzijds Mia en haar dochter Pearl, en anderzijds het gezin Richardson de hoofdrollen. Mia en Pearl komen in Shaker Heights wonen en huren een woning van mevrouw Richardson. Pearl gaat op school bij de kinderen Richardson en al snel ontstaan er vriendschappelijke banden tussen hen: Pearl wordt allereerst vrienden met Moody (waar Moody denkt dat het om verliefdheid gaat), Pearl wordt verliefd op Moody’s oudere broer en meidengek Trip, Lexie (ouder zus van Moody) neemt Pearl mee uit shoppen. En dan is er nog het jongste zusje Izzy. Ze ontmoeten elkaar na schooltijd vaak in huize Richardson.

Schitterend is het verhaal waarbij de kinderen in de deuren van alle lokalen van de school tandenstokers steken en zet vervolgens afbreken. Het gevolg is dat de deuren niet meer te openen zijn en er complete chaos ontstaat op school. De conciërge is een volle dag bezig om alle sloten weer werkend te krijgen.

Mia is kunstfotografe. Ze maakt experimentele foto’s en haar werk wordt gewaardeerd: afdrukken van haar foto’s worden goed verkocht. Toch is geld niet in overvloed aanwezig en als het gezin Richardson een nieuwe schoonmaakster zoekt, vinden ze die in Mia. Mia doet haar werk meestal als er niemand thuis is, maar komt toch regelmatig in contact met Lizzy. Mia is rustig en wijs en bouwt een goede band op met haar, mede ook door het gegeven dat Lizzy en haar moeder juist niet zo’n goede band hebben.

Al die contacten, relaties en belangen, dat is een recept voor drama. Zonder veel weg te geven: Mia blijkt een verleden te hebben, waar Pearl uiteindelijk uit voortgekomen is. Mia heeft een vriendin die in paniek haar kind te vondeling heeft gelegd. Mevrouw Richardson is juist iemand die van zichzelf vindt dat ze van goede komaf is en bouwt aan een ideaal gezin. Ze is bevriend met een mevrouw die een adoptief kind dreigt te verliezen. In een rechtszaak die speelt komen Mia en mevrouw Richardson lijnrecht tegenover elkaar te staan. De rommeligheid van het leven tegenover het maakbare bestaan.

Kleine brandjes overal thematiseert op briljante wijze het de vraag in hoeverre we het leven naar onze hand kunnen zetten, waarbij de vraag of bemiddelden daarin meer mogelijkheden hebben dan armen nadrukkelijk meespeelt. Hoever kun je als liefhebbende ouder gaan om het leven van je kind richting te geven? Ben je als mens de baas over het al of niet doorgaan van een nieuw leven? Het boek is afwisselend ontroerend, hilarisch, absurd, scherp en spannend. Het houdt een mooie spiegel op voor de postmoderne mens die denkt het allemaal te weten en te kunnen en laat zien wat voor potje we er soms van maken.

Modderkolk, Huib | Het is oorlog, maar niemand die het ziet

Geplaatst op door
Beantwoorden

Het moet erg bevredigend zijn om na jarenlang netwerken, praten, onderzoeken en stukjes publiceren tenslotte zo goed ingevoerd te zijn, dat je soms meer weet dan de inlichtingendiensten willen. Zo is het met Modderkolk gegaan. Het maakt hem ook weer interessant voor deze diensten, waardoor er een wisselwerking ontstaat waar beide partijen er beter van worden. Hij publiceerde al jaren in verschillende kranten over dossiers omtrent online veiligheid, In zijn boek zet hij een en ander op een rij.

Het boek geeft een schokkend inzicht in hoeveel macht er eigenlijk voor het grijpen ligt. Wie weet in te breken in de systemen van instanties waar een natie veel vertrouwen in heeft (bijvoorbeeld een partij die paspoorten vervaardigt of een nationaal telecombedrijf), kan bijzonder veel teweeg brengen. Deze partijen beseffen hun kwetsbare positie meestal goed en zijn in een voortdurende beveiligingswedloop verwikkeld met hackers die hen voortdurend bestoken met aanvallen op hun systemen. Soms zijn partijen niet zo goed wakker en gaan er zaken goed mis.

Modderkolk is zo goed ingevoerd in de materie dat hij verschillende zaken uit de eerste hand kan beschrijven. Dat maakt mij als lezer, die toch eigenlijk vrij achteloos over het web surft en een blogje bijhoudt, behoorlijk bezorgd. Blijkbaar is elke schakel in de keten van mijn computer tot de computer waar ik contact mee heb kwetsbaar. En dat is een behoorlijke rij apparaten, verbindingsstations en kabels, zo blijkt.

Bezorgd

Nu kan ik me natuurlijk zorgen maken over mijn fotootjes in de cloud, of mijn bankgegevens, maar dat is feitelijk klein bier. Het wordt spannender als je bedenkt dat er landen online met elkaar aan het vechten zijn en er daadwerkelijk oorlogen uitgevochten worden.

En zoals er aan de kant van de gebruikers grote en kleine partijen zijn, zo is dat ook aan de kant van de aanvallers. Modderkolk vertelt verhalen over eenzame nerds op zolderkamers die op avontuur gaan in de systemen van grote multinationals, maar ook over hackgroepen in Rusland die angstwekkend dicht bij het Kremlin gevestigd zitten. En dan te bedenken dat hij niet alles heeft verteld, domweg omdat het niet mocht van de AIVD.

Het boek geeft inzicht in de wereld van het hacken met een enorme rij aan kleine en grote voorbeelden die laat zien hoe hacken in zijn werk gaat en hoe dichtbij dat eigenlijk komen kan. Anderzijds geeft het boek een mooi inzicht in het werk van een onderzoeksjournalist die steeds maar spoortjes blijft volgen en in contact probeert te komen met de juiste mensen op zoek naar nieuwe informatie. Zeer lezenswaardig voor iedereen die wel iets met computers doet, al was het alleen maar om bewust te worden van het feit dat alles wat je online doet kwetsbaar is.

Waterdrinker, Pieter | De rat van Amsterdam

Geplaatst op door
Beantwoorden

Het lijkt een hecht gezin dat op pad gaat vanuit Letland naar Israël. Ze komen niet ver, in Amsterdam strandt het gezelschap. Samen dragen ze het verdriet van een dochter en zus die overleed, hoewel iedereen dat op een andere manier een plek geeft. Moeder kan niet loslaten en blijft zich verzetten tegen het leven dat voor haar ligt. Vader, in Riga nog een intellectueel maar in het buitenland de zoveelste vluchteling, wil een groots en meeslepend leven en grijpt waar hij kan zijn kansen. De zoon, hoofdpersoon van dit verhaal, zit er tussenin en leert de fijne kneepjes van het als liefdadigheid verpakte kapitalisme.

In een lange aanloop vertelt Pieter Waterdrinker hoe Ruben Katz opgroeit in Amsterdam. Hij is razend intelligent, bijzonder goed in talen en aangezien vader heeft gelogen dat ze Joods zijn, krijgt hij een plekje op het Spinoza lyceum alwaar hij functioneert als een soort excuus-leerling die door de schoolleiding wordt gekoesterd. In zijn klas zit ook Phaedra, waar Ruben een onuitgesproken verliefdheid voor opvat. Jarenlang aanbidt hij haar en fantaseert hij over haar, zonder dat hij tot actie overgaat.

Het hele verhaal wordt door Ruben zelf opgetekend terwijl hij in de gevangenis zit. Zijn relaas is doorspekt met nogal opschepperige verhalen over zijn seksuele ontwikkeling. Het feit dat hij naar eigen zeggen nogal groot geschapen is, maakt hem aantrekkelijk voor een vrouw met invloed en via haar komt hij te werken op het hoofdkantoor van een charitatieve loterij. Eenmaal daar binnen leert hij dat de hele loterij slechts het voertuig is voor de zelfverrijking van de oprichters ervan. Hij leert hoe hij met taal zaken die slecht zijn goed kan verkopen en zo geld uit de zak van goedgelovige mensen weet te kloppen. Hij wordt een rat met de ratten.

Op enig moment zoekt Phaedra contact met hem, wat leidt tot een kortstondige relatie. De eigenaar van de loterij is – toevallig – ook nog eens de vader van Phaedra. Dat zorgt voor de nodige moeilijkheden (zevenmijlslaarzensamenvatting: Ruben wordt ontslagen, raakt betrokken bij een andere charitatieve organisatie waar ook Phaedra bij betrokken is, gaat op missie naar Rusland, dat gaat loopt uit de hand, hij wordt beschuldigd van samenzwering en wordt uitgeleverd), en zo belandt Ruben uiteindelijk in de gevangenis.

Alles met alles is het een wonderlijke vertelling. Er zitten weinig saaie momenten in het verhaal, het leven van Ruben is een aaneenschakeling van hoogte- en dieptepunten. Het lijkt erop dat Waterdrinker de harteloosheid, de oppervlakkigheid, de ijdelheid en zelfverrijking van de Amsterdamse grachtengordelweldoeners aan de kaak wil stellen en daar een verhaal bij heeft willen verzinnen. Ik heb nog niet eens verteld over gezochte slot. Niet gehinderd door realiteitszin kletst hij alle verwikkelingen aan elkaar en geeft hij de elite er in schitterend proza van langs. Dat leest misschien wel lekker, maar als je het boek uithebt, ben je er als lezer niks wijzer van geworden dan de wetenschap dat Waterdrinker boos is op de grachtengordel. Erg teleurstellend, na het informatieve Tjaikovskistraat 40

Waterdrinker, Pieter | Tsjaikovskistraat 40

Geplaatst op door
Beantwoorden
Pieter Waterdrinker - Tsjaikovskistraat 40

Pieter Waterdrinker heeft een ronduit bijzonder leven geleid. In het boek Tsjaikovskistraat 40 doet hij er verslag van. Daarbij vindt hij steeds in zijn leven en de plaatsen die hij bezoekt aanleiding om iets over de Russische geschiedenis te delen, zowel de nabije geschiedenis als de tijden daarvoor.

Een christen benadert Pieter Waterdrinker een dag met een missie: er moeten zevenduizend bijbels naar Rusland worden gesmokkeld. Omdat Pieter wel eens in Rusland is geweest, is hij de ideale kandidaat om de bijbels naar hun uiteindelijke bestemming te begeleiden. Het is het begin van een enorme aaneenschakeling van gebeurtenissen.

Pieter gaat inderdaad naar Rusland. Hij komt in aanraking met een Russische handelaar die de bijbels in ontvangst neemt en ze in de zwarte handel brengt. Via hem komt hij in aanraking met een Nederlander die reizen organiseert hem als agent in Rusland in dienst neemt. Ze verzorgen niet alleen reizen, maar ook handelen ook in goederen die in Rusland schaars zijn. Het brengt Pieter op de meest bijzondere en schimmige plekken van Rusland. Het brengt hem in contact met bijzonder kleurrijke mensen, die op creatieve wijze hun weg banen door de kansen die het uiteenvallende Rusland bood.

Maar het brengt hem ook in contact met Julia, op wie hij verliefd raakt. Hij trouwt met haar en brengt de rest van zijn leven met haar door, deels in Nederland en deels in Rusland. Aan haar draagt hij het boek ook op.

De liefde voor Julie en Rusland

Het boek geeft een enerzijds romantisch beeld van het wilde westen dat Rusland zeker ook is of is geweest. Maar Waterdrinker stelt herhaaldelijk dat hij de fictie voorbij is: alles is waar. Waterdrinker vertelt kleurrijk. Hij beschikt over een vocabulaire dat menig schrijver jaloers zal maken. Hij hakt zinnen uit de rotsen van de literatuur die zeer de moeite waard zijn. Ook mensen met een beetje avontuur in hun bloed zullen dit boek zeker waarderen. Tegelijk is het ook onvoorstelbaar wat er allemaal kan gebeuren als de spelregels niet helemaal duidelijk zijn en het vooral ieder voor zich is. Alles is doordrenkt met alcohol en seks is niet uit het decor weg te denken (hoewel het nergens plastisch wordt). Verschillende contacten van Waterdrinker komen door geweld om het leven.

De historische kant van Rusland komt fragmentarisch aan de orde. In het kort komen de hoogtepunten even langs, die Waterdrinker allemaal behendig aan zijn eigen leven weet te knopen. Al met al is het een eerlijk boek, hoewel Pieter zichzelf als een wat naïevige minkukel afschildert. Het leven overkomt hem: ‘deze wereld wordt geregeerd door willekeur.’ Hij is niet hard genoeg om het echt te maken in de zwarte handel, hij wil zijn handen wel een beetje maar niet echt vies maken, hij mist het gogme om op beslissende momenten echt een slag te slaan. Ook in de literatuur omschrijft hij zichzelf als een schrijver die de hele tijd juist buiten het lucratieve net vist. Het is de liefde voor Julia en voor Rusland die voor mij boven komt drijven en die het boek de moeite waard maken.

Wieringa, Tommy | Totdat het voorbij is

Geplaatst op door
Beantwoorden
tommy Wieringa - totdat het voorbij is

Tommy Wieringa kan mij als geen ander laten voelen. Ik heb genoten van De heilige Rita, waarin hij het thema ouder-kind al verkent. Hoewel dat een toch wel bijzondere vertelling is, komen ook daarin de oergevoelens als liefde, loyaliteit, verraad en binding(angst) al aan de oppervlakte. In het verhalenbundeltje Totdat het voorbij is, deelt Wieringa vanuit zijn persoonlijke leven gedachten, gesprekjes en ervaringen omtrent zijn dochters en zijn vaderzijn.

Het bundeltje kent 23 verhaaltjes van 2 à 3 pagina’s. Hoewel het boek dus qua omvang niet veel voorstelt, zijn de verhalen stuk voor stuk pareltjes. Heel vaak zijn ze uit het leven gegrepen. Zo bepaalt het eerste verhaal (over het moment waarop hij de geboorte van zijn tweede dochter op het gemeentehuis gaat melden) de lezer bij vergankelijkheid. De beambte wijst hem erop dat hij een goede pen moet gebruiken: ‘Als uw dochter over tachtig jaar het geboortebewijs opvraagt, is het net of u niet hebt ondertekend.’ ‘Ik denk aan de manuscripten die ik afstond aan het letterkundig museum, alles vulpeninkt, niks scripta manent. Als mijn dochter oud is en ik dood, zal het zijn of ze niet geschreven werden.’

Vrijwel alle verhaaltjes zijn zo opgebouwd. Hij begint met een anekdote, die van alles kan zijn. Soms een herinnering, soms iets wat zijn dochters zeggen (die de gewoonte ontwikkelden om namen van schrijvers als scheldwoord te gebruiken: ‘Hou je Steinbeck!’), soms een ontmoeting (de zelfspot over zijn ontmoeting met Möring is hilarisch) en soms een observatie.

Bijzonder raakte mij het verhaal over het verschil tussen moeder en vader, waarin hij citeert uit het werk van Knausgård. ‘”Ik heb altijd geweten dat ze meer van haar hielden dan van mij, of met een grotere intensiteit. Ze was warmer en gepassioneerder dan ik en gaf ze iets wat ik ze niet kon geven. Maar ze hadden mij ook nodig, want als ik thuiskwam na weg te zijn geweest, was het alsof er iets tot rust kwam in hen en in het huis, alsof mijn aanwezigheid een soort evenwicht schiep in hun bestaan.” Ik heb me daarbij neer gelegd: eerst de moeder en pas veel later de vader. Een gezin zonder moeder heb ik altijd als iets tragisch ervaren, als iets waar het wezenlijke aan ontbreekt. Een hart. Een gezin zonder vader kan misschien lastig zijn, onpraktisch als het ware, maar meer ook niet; het is een overkomenlijk probleem.

Deze, maar ook andere opmerkingen die Wieringa maakt, zorgen ervoor dat het boek gaat over oergevoelens: die van het vader worden en de veranderde kijk op het leven die dat met zich meebrengt. Ik ga een doos van deze boekjes aanschaffen en ik beloof iedere aanstaande vader in mijn omgeving bij dezen een exemplaar.

Hall Kelly, Martha | Russische rozen

Geplaatst op door
Beantwoorden

Russische rozen, een roman waarin het leven van de welgestelde New Yorkse Eliza Ferriday, Sofia Stresjnajva, een nichtje van de Russische tsaar en Varinka een boerendochter van het Russische platteland met elkaar verweven zijn. Een mix van historie en fictie die je vanaf de eerste bladzijde boeit.

De vriendinnen Eliza en Sofia reizen in het voorjaar vanuit het Parijse appartement van Eliza naar Sint-Petersburg. Het is de stad waar de Romanovs en de Russische elite in ongekende weelde leven, terwijl een groot deel van de bevolking in diepe armoede leeft. Het autocratische bewind van de tsaar en diens rijkdommen roepen echter steeds meer weerstand op. Op straat nemen de onlusten in hoog tempo toe. Als de dreiging van een wereldoorlog toeneemt, gaat Eliza terug naar de Verenigde Staten. Ze houdt per brief contact met Sofia. Als voor Sofia en haar familie steeds duidelijker wordt dat de volkswoede ook tegen hen als familie van de tsaar gericht is, gaan zij naar hun landhuis op het platteland. Nu komt Varinka in beeld, een boerenmeisje dat Sofia inhuurt als kindermeisje. De Stresjnajva’s leiden in eerste instantie hun leventje in grote welstand. Dat staat in schrijnend contrast tot de armoede waarin de inwoners van het platteland leven. 

Revolutie

Eliza, in New York, zet zich op allerlei manieren in voor de opvang van Russische vluchtelingen in zowel New York als Parijs. Als op een gegeven moment het contact met Sofia verbroken is, maakt ze zich ernstig zorgen over wat er gebeurd zou kunnen zijn.

De Russische Revolutie maakt een einde aan het bewind van de tsaar en aan de bevoorrechte positie van adellijke families als de Stresjnajva’s. Terwijl heel veel Russische families naar het buitenland zijn uitgeweken, komt een deel van de familie Stresjnajva’s op tragische wijze om het leven. Voor Sofia was tijdens de verschrikkelijke gebeurtenissen niet aanwezig. Voor haar begint de zoektocht naar haar zoontje Max, meegenomen door Varinka. 

‘Russiche rozen’ wordt  afwisselend verteld vanuit het perspectief van de drie vrouwen. Elk van hen geeft haar eigen beeld van de geschiedenis tussen 1914 en 1920. Dat neemt de lezer afwisselend mee naar Sint-Petersburg, New York, het Russische platteland en Parijs. Juist door die verschillende perspectieven krijg je een goed beeld van deze periode.

In het Parijse appartement, waar het verhaal begon, ontmoeten Sofia en Eliza elkaar uiteindelijk weer en weten ze uiteindelijk ook een hereniging met Max tot stand te brengen. 

Martha Hall Kelly is er in geslaagd een zeer persoonlijk  en op waarheid gebaseerd verhaal over een ingrijpende periode in de wereldgeschiedenis te schrijven. Aanbevolen!

Vlugt, Simone van der | Wij zijn de Bickers

Geplaatst op door
Beantwoorden
Simone van der Vlugt - Wij zijn de Bickers!

Simone van der Vlugt staat garant voor spannende fictie, vaak met een historisch onderwerp. Met Wij zijn de Bickers!, een verhaal over de beroemde Amsterdamse familie Bicker, waagt zij zich op het terrein van de non-fictie. Op basis van oude documenten als onder andere notulen van een rechtszaak, een kasboekje, documenten over de bouw van het stadhuis op de Dam, privécorrespondentie en dagboeken slaagt Van der Vlugt er in de Bickers tot leven te brengen. Wij zijn de Bickers! begint aan het begin van de zestiende eeuw met Pieter en Anna Bicker-Codde en eindigt in tweede helft van de zeventiende eeuw. 

En de familiegeschiedenis is indrukwekkend: in betrekkelijk korte tijd weet de familie Bicker zich een positie in Amsterdam te veroveren die er niet om liegt, zowel zakelijk als op politiek terrein. De invloed op het stadsbestuur is niet te onderschatten gedurende met name de zeventiende eeuw! De Bickers zijn echte voorbeelden van Hollandse koopmansgeest en laveren, soms met een zeker opportunisme, tussen de verschillende partijen door om zo hun eigen positie te versterken. 

Van der Vlugt neemt haar lezers niet alleen mee in een interessante familiegeschiedenis, maar ook op een boeiende reis door de geschiedenis van Amsterdam en het ontstaan van De Republiek der Zeven Verenigde Nederland die je door de ogen van de Bickers mee mag maken. Kerkelijke twisten tussen Rooms-Katholieken en Protestanten, de oorlog met Spanje, de slavenhandel, de relatie van de Amsterdamse regenten met de Oranjes,  handelsoorlogen en slavenhandel passeren onder andere de revue en tillen het werk boven een familiegeschiedenis uit. 

Portretten van verschillende Bickers, fragmenten uit archiefstukken, afbeeldingen van schilderijen en landkaartjes verlevendigen de tekst en zijn een informatieve aanvulling op het verhaal. Wie zich nog verder zou willen verdiepen in de geschiedenis van de Bickers kan gebruik maken van het uitgebreide overzicht van de door Van der Vlugt gebruikte informatie.

Ik heb het lezen van ‘Wij zijn de Bickers!’ als een plezierige wandeling door Amsterdam en de geschiedenis van een van zijn bekendste families ervaren en me terug gewaand in voorbije eeuwen waarbij je ook nog zoveel herkent uit het huidige Amsterdam! Wat mij betreft is Van der Vlugt geslaagd met haar eerste non-fictieboek!

Goedbloed, Liesbeth | Broeder Ezel

Geplaatst op door
Beantwoorden
Liesbeth Goedbloed - Broeder Ezel

Het debuut Broeder Ezel van Liesbeth Goedbloed heeft een aangrijpende proloog. Daarin zijn we getuige van hoe Anna haar broertje Jens vindt, die in de sloot is gevallen. Het broertje waar zij op had moeten passen. Anna denkt dat hij een engeltje is geworden.

Een tweede proloog staat tussen haakjes, begint met een Bijbeltekst en lijkt een profetische voorspellingvan de roman. De alwetende verteller richt zich tot Bettino, iemand die 742 jaar geleden in die regio van een toren is gevallen om een engel te kunnen worden. Dan begint het verhaal; Anna, een studente kunstgeschiedenis, heeft net haar scriptie ingeleverd en gaat nu samen met een ezel een trektochtmaken naar de top van de Monterosso in Italië. Anna wil voor de ezel zorgen, als haar broeders hoeder.

De voorbereidingen, het doel van de trektocht, de beschrijving van de omgeving en de herinneringen aan Anna’s jeugd vormen stof voor de zinnen in deze roman. Uit de herinneringen wordt duidelijk dat Anna komt uit een orthodox-christelijk gezin; zondags gaan ze naar de kerk, volgens de dominee is Anna hel- en doemwaardig, samen met haar broertje spelen ze kerkdienstje.

De zinnen staan bol van verwijzingen naar Bijbelverhalen. Het duizelt mij wat er allemaal voorbij komt. Al gauw wordt het idee gewekt dat Anna deze tocht gaat maken om te offeren, om met haar schuld in het reine te komen. De preken uit Anna’s jeugd hebben haar denken behoorlijk beïnvloed. Het wordt allemaal zwaar ingezet; de schuldgevoelens waar ze mee worstelt.

Hoe verder de trektocht van Anna gaat, hoe heftiger de scènes. Hoe meer ik mij als lezer verlies, tussen de herhalingen, het poëtisch taalgebruik, de veelheid van beelden en symbolen in dit esoterische verhaal over geloof en boete. Het psychisch lijden van Anna en hoe te overleven na een jeugdtrauma, verstikt. Ik heb het gevoel gek te worden net als Anna. Dat naast Anna ook broeder ezel een personage is om rekening mee te houden valt mij pas later op. Naast de beschrijvingen van de trektocht en de herinneringen aan de jeugd, komen er aan het eind meer recente flashbacks. Het wordt steeds duidelijker wat er met Anna aan de hand is. Tegen die tijd is zij overgeleverd aan de genade van de lezer.

© Deze recensie is geschreven door Antoinette Schram en eerder verschenen in Onder Woorden (april 2019). De tekst is met toestemming van de auteur hier geplaatst.

Hillman, Robert | De boekwinkel voor gebroken harten

Geplaatst op door
Beantwoorden
Omslag Boekwinkel voor gebroken harten

De boekwinkel voor gebroken harten vertelt het verhaal van drie mensen. Een ontroerend verhaal over doorgaan met leven als alles je is afgepakt. De Australische fictie- en non-fictieschrijver Robert Hillman schrijft geen romantisch sprookje, maar een authentieke roman over beschadigde levens.

De boekwinkel voor gebroken harten begint vanuit het perspectief van Tom Hope. Tom is een boer in een afgelegen gebied van Australië. Hij is geen boer geworden omdat hij dat altijd al wilde worden, maar omdat het leven liep zoals het liep. Zijn vrouw lijkt niet tevreden en vertrekt met onbekende bestemming. Als ze weer terugkomt, blijkt ze zwanger van een ander. Tom voedt het jongetje, Peter, op alsof het zijn eigen zoon is. Als zijn vrouw weer met de noorderzon is vertrokken, neemt ze Peter mee naar een Jezuskamp.

Tom blijft alleen achter. Maar dan komt Hannah in beeld. Ze heeft Auschwitz overleefd en is naar Australië vertrokken om een boekenwinkel te openen in een boerendorp. Zodra Tom en Hannah elkaar leren kennen, horen we ook Hannah’s verhaal. In Auschwitz is Hannah van haar zoon gescheiden. Hoewel Hannah extravert is, kan ze met niemand praten over haar verlies. Het hele boek door blijft het de vraag of Hannah, Peter en Tom hun trauma’s kunnen verwerken. Kunnen ze verder leven als het dierbaarste ze is afgepakt?

Robert Hillman kan met weinig woorden een sfeer neerzetten. In één zin beschrijft hij hoe Tom met zijn vrouw omgaat als ze terug is gekomen:

Tom was lief voor haar, liever dan toen hij nog van haar hield.

(p. 18)

Hoewel De boekwinkel voor gebroken harten een zoetsappig liefdesverhaal had kunnen zijn, is het veel meer dan dat. De boekwinkel gaat over standaard thema’s als liefde en verdriet, maar Hillman vertelt toch een origineel verhaal. Hannah en Tom zijn totaal verschillend en hebben compleet verschillende achtergronden en ervaringen. Gaandeweg het verhaal komen ze echter dichter bij elkaar en zie je steeds meer overeenkomsten.

Dat Hannah en Tom allebei hun (stief)zoon hebben verloren, betekent volgens Hillman niet dat hun verlies en trauma’s vergelijkbaar zijn. Het verlies van Hannah is een verlies dat nooit minder wordt. De boekwinkel voor gebroken harten gaat volgens Hillman ook niet over het helen van gebroken harten, maar over de vraag of iemand ondanks de vreselijke last die hij of zij moet dragen, de poëzie in de wereld nog kan zien. De boekwinkel voor gebroken harten is literatuur zonder dikdoenerij, een absolute aanrader.

Lanchester, John | De muur

Geplaatst op door
Beantwoorden

omslag De Muur John LanchesterIn De muur gaan we naar de toekomst. Een toekomst waarin het zeewater is gestegen en het bouwen van grensmuren normaal is geworden. Deze Nederlandse vertaling van John Lanchesters The Wall is nog maar net uit en is zeer geschikt om in een weekend uit te lezen.

De muur speelt zich af in het Verenigd Koninkrijk. Om het hele land staat een dikke muur. Niet alleen om het gestegen water tegen te houden, maar ook om ‘de anderen’ buiten het Verenigd Koninkrijk te houden. De muur wordt dan ook dag en nacht bewaakt door jonge mannen en vrouwen. Hoor je niet bij de elite, dan zul je twee jaar van je leven op de koude betonnen muur moeten doorbrengen.

Joseph Kavanagh is een van de jongeren die twee jaar lang de taak heeft om de muur te verdedigen. Een gevaarlijke taak. In een gevecht met ‘de anderen’ zou hij kunnen sneuvelen. Maar een groter gevaar is misschien nog wel dat voor elke ‘ander’ die de muur toch over weet te komen, een verdediger de zee wordt opgestuurd. Toch is spanning op de muur vaak ver te zoeken en bestaat het verdedigen van de muur vooral uit lange, koude, saaie diensten. Elke onderbreking is meer dan welkom, al is het maar de thee die langsgebracht wordt.

‘Je eerste dag?  Arme stakker. Die komt altijd hard aan. Maar je raakt eraan gewend. En het regent niet, er staat geen storm en het is overdag, dus dat voordeel heb je.’

‘Ik ben Kavanagh,’ zei ik. Het vocht was donkerbruine thee, te lang getrokken en bitter, met zo veel suiker erin dat hij zoet was als roomijs. Ik had nog nooit zoiets lekkers gedronken.

‘Ik weet wie je bent, schat. Nou, we zullen elkaar vandaag nog minstens drie keer zien, dus moeten we nog wel wat te praten voor straks overhouden. En goed opletten hè?’

En toen zat Mary alweer op haar fiets (…)

(p. 30-31)

John Lanchester en de vertalers Janet Limonard en Frank van der Knoop hebben goed werk verricht. De muur is geen ongeloofwaardige sciencefiction, maar een reëel toekomstbeeld. Een toekomst waarin ‘de ander’ niet meer wordt gezien als mens, maar als gevaar. Een toekomst waarin kinderen hun ouders verwijten dat ze geboren zijn. Een toekomst zonder toekomst.

Ondanks dat De muur een ellendige toekomst beschrijft, velt John Lanchester in zijn boek geen oordelen. Zijn boek is dan ook geen directe kritiek op Trump en de Brexit, maar een poging om ons in te laten zien wat de toekomst kan inhouden. John schrijft helder en probeert niet overdreven literair te zijn. Ondanks de grote problemen die De muur behandelt, is het een makkelijk leesbaar boek. Een boek dat je snel uit leest, maar waar je nog lang over na kunt denken.