Evenboer, Tjarko | De stenen getuigen

‘Als er iets was waar Roderik jeuk van kreeg, dan was het wel religie. Hij vond het nutteloos, en volledig achterhaald door de wetenschap.’ Ziehier de introductie van hoofdpersoon Roderik Frederiks, Amsterdams rechercheur, rationalist en workaholic. Voor mij ligt het boek De stenen getuigen van Tjarko Evenboer. Een christelijk auteur, niet heel bekend. Tenzij je het boek De wereldwijde vloed kent. Een boek dat handelt over het verhaal van de zondvloed uit de Bijbel en andere, buiten-Bijbelse bronnen.

De cover van dit boek, uitgegeven bij Gideon, mag er zijn: onheilspellend, mysterieus en een duidelijke, nieuwsgierigmakende ondertitel. Qua dikte mag het boek er ook zijn, bijna 800 bladzijdes. Een boek waar je eens lekker voor kunt gaan zitten, zeg maar. Wat vormgeving betreft, nodigt dit boek zeker uit ter hand genomen te worden.

Niet alleen met Roderik maak je kennis, ook met de dochter van de vermoorde wetenschapper en hoogleraar Engelbert van Ameide, Valerie, is het aangenaam kennis te maken. Onder raadselachtige omstandigheden is de bewuste hoogleraar om het leven gekomen. Roderik heeft de zaak in onderzoek en stuit op een mysterie dat zijn hele rationele leventje op de kop gooit. En daarmee zet hij ook nog eens zijn carrière en zijn leven op het spel. Een serie kleitabletten over Noach, een super geheimzinnig genootschap met relaties in de hoogste kringen van Nederland, een middeleeuwse boekrol en een Antwerps monumentaal pand (inclusief geheim!) en uitstapjes naar verschillende buitenlandse steden vormen de talrijke ingrediënten van een verhaal dat, ondanks de dikte van het boek, vlot beschreven wordt. Het verhaal doet in de verte denken aan de verhalen van Dan Brown. Mede door toedoen van Valerie en andere personages om Roderik heen, door alle omstandigheden, vervelende, spannende situaties heen, raakt Roderik meer en meer in verwarring over dat wat hij dacht te weten en ten diepste nog lang niet wist. De balans tussen geloof en wetenschap is in een keer ver te zoeken. De vragen die Roderik stelt, die aan hem worden gesteld, veranderen zijn leven.

De stenen getuigen wordt op de achterkant genoemd  ‘een meeslepende pageturner’. Ik laat me er niet door afleiden. Het is absoluut spannend. Toch doet de stijl amateuristisch aan, dit wordt zeker veroorzaakt door legio spelfouten. Tientallen fouten in de zinsbouw en spelling doen hard afbreuk aan dit verhaal. En dat is zeer teleurstellend. Een beetje corrector had dit niet over het hoofd gezien en zaken rechtgetrokken. Dit gegeven maakt dat het boek uiteindelijk een magere voldoende van me krijgt.

De stenen getuigen is een boek dat in de eerste plaats christenen zeker zal aanspreken. Die lezen dan wel over de fouten heen. Maar de vraag die (altijd) overblijft: zal een niet-christelijke lezer dit boek snel ter hand nemen? En overtuigd raken van het geloof in de Bijbel? Als dat zo is, is de ‘missie’ van Tjarko Evenboer geslaagd.

Ruijters, Ilse | Later als ik dood ben

Een psychologische thriller. Winnaar van de Hebban Thriller Debuutprijs 2015. Grootse benamingen voor dit spannende boek van Ilse Ruijters, freelance presentatrice, tekstschrijver en columniste. Zowel haar debuut De onderkant van sneeuw als Later als ik dood ben zijn in de pers goed ontvangen.

Wat erg in de smaak valt bij dit boek is het motto, een gedicht van de beroemde en weergaloze dichter Gerrit Achterberg: Pullover. De inhoud is seksueel geladen. Symbool voor de inhoud van het boek. Daarmee is niet gezegd dat deze thriller heel veel seks bevat, maar er zijn toch enkele delen in dit boek die expliciet seks bevatten. Begrijpelijk dat dit deel uitmaakt van het verhaal, maar ik vind het doorgaans te expliciet, te nadrukkelijk aan de orde gesteld.

Hoofdpersoon in Later als ik dood ben, is de jonge Elin. In het begin van het verhaal ligt ze op de grond, hevig bloedend. Het leven vloeit uit haar weg. Vanaf dat moment gaan we terug in de tijd om te weten te komen hoe het allemaal zo ver heeft kunnen komen en wat eraan is voorafgegaan. In de zogenaamde proloog lezen we korte, staccato zinnen die iets laten voelen van de ernst van de situatie en van de pijn van dat moment. Een goed begin in ieder geval. We leren Elin kennen als een jonge vrouw die op zoek is naar cruciale antwoorden op cruciale vragen over haar eigen leven: wie is haar vader? Is haar vader een TBS’er? ‘Dit was het dan, het moment waar ik nu al maandenlang naar uitkeek. De cruciaalste stap in mijn zoektocht tot nu toe. Achter deze klink bevond zich mijn antwoord.’ Elin start haar taak als sociotherapeut in een TBS-kliniek. Het is in feite een dekmantel om achter de waarheid te komen. In de kliniek maakt ze al snel kennis met enkele patiënten en met collega’s die allemaal wel een reden hebben om verdacht te zijn, een reden hebben om zaken verborgen te houden. Elin wordt het meest gefascineerd door Rem. Met hem gaat ze zelfs heel ver. En daar begint dit verhaal zeer ongeloofwaardig te worden.

Het gaat Ilse Ruijters schijnbaar niet om de uitwerking van de personages, die blijven relatief oppervlakkig. Het gaat haar om antwoorden. En die moeten er dan ook snel komen. Koste wat kost en ondanks alles. Het is een verhaal dat leest als een trein, boeiend is en je aandacht absoluut vasthoudt. Maar voor de rest is het taalgebruik matig en verliest de auteur zich mijns inziens in een ongeloofwaardig, maar heftig plot.

Hansen, Ule | Negendoder

Een nieuw personage in thrillerland: profiler Emma Carow doet haar intrede in Negendoder. Een typisch Duitse thriller en dito hoofdfiguur verschijnt aan het boekenfirmament. Van tevoren waren de verwachtingen bij dit boek hooggespannen. Reikhalzend werd er door de thrillerliefhebbers uitgekeken naar Negendoder. Maakt het boek de verwachtingen waar?

Midden in Berlijn worden lijken aangetroffen, hangend aan een bouwsteiger. Hoe krijgt iemand het voor elkaar om ongezien in het centrum van deze stad, de stad die nooit slaapt, lijken te hangen? Zijn ze hier vermoord? Waarom? Wie zijn het? Emma Carow wordt op de zaak gezet. Ze heeft zelf te kampen met demonen uit het verleden: haar verkrachter is op vrije voeten nadat hij zijn straf heeft uitgezeten. Ze is bang. Zeker nu hij met zijn boek komt met daarin zijn verhaal. Ze lijdt psychisch enorm. Hierdoor komt ze op gespannen voet te staan met de zaak die ze nu in behandeling heeft. Hoe stabiel is ze  nog? Kan ze zich in de hand houden en de moordzaak oplossen? Op deze en andere vragen probeert Ule Hansen antwoord te geven.

Op de achterkant van het boek staat het duidelijk aangegeven: een thriller waar je niet omheen kunt! Wat betreft de originaliteit en de setting akkoord! Maar de schrijfstijl pakt me niet. Er zit weinig vaart in het verhaal en de spanning laat heel lang op zich wachten. Ik word niet meegezogen in een snel verhaal. De schrijver (Ule Hansen is een pseudoniem van een Berlijns schrijversduo) neemt uitgebreid de tijd om het verhaal goed neer te zetten. Dit duurt gewoon te lang. De titel Negendoder is goed gevonden: ‘Een vogel. Een sadistisch klein kreng. Spietst zijn buit op prikkeldraad of doornen en laat die daar hangen.’

Ik kan me moeilijk identificeren met de hoofdpersoon Emma Carow. En heel misschien is dit juist wel de kracht van de auteur. Het is absoluut geen doorsnee personage. Emma wordt goed neergezet als profiler, vurig en gedetailleerd geeft ze haar profielen weer. Voortdurend bijsturend. Totdat de climax bereikt wordt en ze wanhopig haar totale plaatje van de gestoorde moordenaar op de kop moet gooien.

Ik blijf met een ongemakkelijk gevoel achter na het verhaal gelezen te hebben. Een tikje gedesillusioneerd. Zit ik er misschien toch naast? Nu maar wachten op deel 2 en zien of Ule Hansen me alsnog weet in te palmen.

Riddle, A.G. | De oorsprong

A.G. Riddle leidde jarenlang internet-startups, totdat hij zijn grote passie ontdekte: schrijven. Gelukkig voor de liefhebber van spannende verhalen met erdoorheen gevlochten puzzels, avonturen en veel, heel veel geheimzinnigheid. De oorsprong is deel 1 uit de Atlantis-trilogie. In januari 2017 mogen we deel 2 getiteld Het virus verwelkomen. En later in het jaar komt deel 3 uit.

‘Het geloof is onze wanhoopspoging om de wereld om ons heen te begrijpen. En ons verleden te begrijpen. We leven in het duister, omringd door mysteriën. Waar komen we vandaan? Wat is onze functie? Wat gebeurt er als we dood zijn? Het geloof geeft ons ook nog iets anders: normen en waarden, de begrippen goed en kwaad, richtlijnen voor menselijk fatsoen. Maar het geloof is een instrument, dat net als alle instrumenten misbruikt kan worden.’ Zo verwoordt een Tibetaanse monnik het tegen Kate Warner, een van de hoofdpersonages in dit deel. Met deze woorden zitten we letterlijk en figuurlijk middenin het verhaal. En over die vraag gaat het met name in dit boek: waar komen we vandaan? Van wie stammen we af? En hoe overleven we de toekomst? De Oorsprong gaat dieper in op deze vraag en doet dit aan de hand van het bekende volk en rijk van Atlantis; een interessante en aangename invalshoek. Creatief en origineel. Wel zo belangrijk om je als auteur te onderscheiden in het woud van avonturenverhalen over herkomst en toekomst van de menselijke beschaving, het langzaam maar zeker toewerken naar het einde der tijden en daarbij de inzet van een levensgevaarlijk en zeer bedreigend virus.

Op Antarctica wordt een onderzeeboot gevonden diep in het ijs verborgen. Onderzoekster Kate Warner wordt op de zaak gezet. De ontdekking die ze doet is erg gevaarlijk voor haar en voor het hele menselijke ras. De volgende fase in de evolutie zou bereikt kunnen worden door haar baanbrekende ontdekking. Maar als de sleutel hiertoe in verkeerde handen valt, zou dit tevens het eind van de wereld kunnen betekenen. Geheim agent David Vale weet een zeer gevaarlijke boodschap te decoderen. Er is maar een persoon op de wereld die hem kan helpen: Kate Warner. Een wereldwijde samenzwering moet aan het licht gebracht worden om de waarheid te achterhalen over de oorsprong van Atlantis – en de mensheid. Doel van de tegenstanders? Niets minder dan het mensdom uitroeien. Kate en David binden de strijd aan tegen deze samenzweerders; mits ze het overleven.

Het verhaal zelf is soms best ingewikkeld. Maar door de duidelijke tijd- en plaatsaanduidingen boven de hoofdstukken helpt het je als lezer wel het verhaal te volgen. Een prima structuur dus. Houd je hoofd er goed bij wanneer het evolutionistisch gedachtegoed aan de orde komt. Herlezen is geen overbodige luxe in dat geval. Het plot is spannend. De stijl snel. De lezer wordt voortgestuwd naar een stevige finale. Een open eind zorgt ervoor dat je reikhalzend uitkijkt naar het vervolg. Nog even geduld a.u.b.!

Sveen, Gard | De hitte van de hel

Gard Sveen (1969), auteur van het mogelijk bekende boek De doden hebben geen verhaal, komt nu met zijn tweede zeer spannende thriller: De hitte van de hel. Sveen is werkzaam als senior adviseur bij het Noorse ministerie van Defensie. Een interessante job die hij blijkbaar goed weet te combineren met het schrijven van een spannende thriller.

Sveens tweede thriller gaat opnieuw over inspecteur Tommy Bergmann, hij treft op een donkere avond vlak voor de kerstdagen van 1988 een lichaam aan op een verlaten terrein, een donker bos ver weg van de bewoonde wereld. Het is het lichaam van Kristiane Thorstensen, dochter van Elisabeth en Per-Erik. Het moment dat Tommy het slechte nieuws moet brengen bij de ouders wordt hartverscheurend beschreven: pijnlijk, gedetailleerd, gevoelvol. De proloog eindigt met dit beeld. Deel 1 speelt zich af in november 2004, opnieuw Advent. Opnieuw de donkere dagen voor Kerst. En weer wordt er een lichaam gevonden, nu dat van een zwaargewonde prostituee. Bergmanns herinneringen gaan terug in de tijd. De modus operandi lijkt op die van de moord in 1988. De verwondingen van de jonge vrouw lijken namelijk verschrikkelijk veel op die van de slachtoffers van destijds, slachtoffers van seriemoordenaar Anders Rask. Echter, deze zit opgesloten in een van de zwaarst beveiligde tbs-klinieken van het land.

Dan neemt de moeder van een van de slachtoffers van destijds contact op met de politie. Zij beweert dat de dader van toen niet Rask is, maar iemand anders. En zij weet wie…

Gard Sveen houdt het boeiend van de eerste bladzijde tot de laatste in De hitte van de hel. Vol sfeer, spanning en psychologie. Een thriller waarin alles klopt. Alles past. Alles op zijn plaats valt. En met een einde waar de vonken vanaf spatten. Eerlijk is eerlijk, voor de oplettende thrillerfan en diehard speurder is het einde niet helemaal onverwacht. En ook niet helemaal origineel. Toch is het een thriller die je op het puntje van je stoel bezet houdt.

Aandacht voor wezenlijke vragen en diepgaande bezinning tref je ook aan bij Sveen: ‘Welke god had zo’n wereld kunnen scheppen? Die vraag stelde Elisabeth Thorstensen zichzelf. De wereld was zo verdorven, zo gemeen en onbegrijpelijk dat het bestaan ervan op zich al bewees dat er geen god bestond. Dat wist ze al sinds ze negen was, maar elke keer voelde dat inzicht weer een beetje zwaarder.’ Het is deze vraag en andere waarom-vragen die ruimte bieden voor reflectie. Jammer genoeg is het antwoord, zoals blijkt uit het verhaal, er een van diepe duisternis, zwart als de hel. Er gloort ondanks Advent en de naderende kerstdagen geen licht aan de horizon.

Cronin, Justin | De oversteek

De ‘Justin Cronin-bijbel’ is bijna gereed. In januari 2017 zal deel 3 verschijnen: De stad van spiegels. Met dit boek zal zijn Oversteek-trilogie af zijn. 3 delen goed voor ruim 2200 pagina’s. Ga er maar aan staan! Justin Cronins dochtertje wilde dat pappa een boek zou gaan schrijven met in de hoofdrol een meisje. Dat is gebeurd. Met het schrijven van deze recensie waan ik me opnieuw in de surrealistische en (post)apocalyptische wereld voor, tijdens en na de uitbraak van een enorm dodelijk virus. Hier de neerslag van het lezen van zijn eerste boek uit de trilogie: De oversteek. (2010)

In De oversteek staat voorin aan wie Cronin zijn boek opdraagt: ‘Voor mijn kinderen, geen nare dromen.’ Om op de volgende bladzijde met deel 1 van dit boek te starten: ‘De ergste nachtmerrie van de wereld’. Een grotere tegenstelling is niet denkbaar. Cronin sust de lezer in eerste instantie bijna in slaap met zijn ‘opdracht aan’ om vervolgens genadeloos toe te slaan met de ‘ergste nachtmerrie’. De toon is gezet, de lezer kan aan het werk! Cronin opent het eerste hoofdstuk met een literaire omlijsting, namelijk met Sonnet 64 van William Shakespeare. Ik citeer het eerste stukje: ‘Zie ik, hoe fel de hand des Tijds de pracht / En praal verdierf van lang begraven tijd, / Hoe trotsche torens zijn ten val gebracht.’

Het lieve kleine meisje, Amy Harper Bellafonte ( hoofdpersoon), wordt direct geïntroduceerd door de auteur: ‘Voordat ze het Meisje zonder Verleden werd – Zij die uit het Niets Verscheen, de Eerste en de Laatste en enige, die duizend jaar leefde – was ze gewoon een klein meisje in Iowa dat Amy heette.’ Opvallend is de benaming die aan het meisje wordt meegegeven: de Eerste en de Laatste. De Bijbelse Alpha en Omega. Zie hiervoor het Bijbelboek Openbaring 1: 11 waar deze woorden letterlijk vandaan komen. De indruk wordt gewekt dat ze een soort Jezus is. Een Messiasachtige verschijning. Hiermee is niet alleen de toon gezet, maar geeft het cachet aan de inhoud van het verhaal. Dat Amy deze rol met glans vervult, met inachtneming van haar kind-zijn, wordt duidelijk wanneer we verder in het verhaal komen.

Cronin laat in het hele boek door proeven dat hij Bijbelse kennis en inzichten heeft en die intiem verweeft in zijn verhaal dat verteld moet worden: ‘Vertel eens: geloof je in de almachtige God, Peter?’ (…) Niet echt, ik denk dat het gewoon een woord is dat mensen gebruiken. Nou, dat is jammer. Heel jammer. Want de God die ik ken? Die zou ons altijd nog een kans geven.’ De non Lacey, die in de begintijd de zorg voor Amy had, voelt aan dat het einde van de wereld nabij is en laat zich duidelijk inspireren door Psalm 3.

De oversteek is een dik boek, bijna 1000 bladzijdes. Het voelt aan qua papier en dikte als een Bijbel. Maar wat een inspirerend, onvergetelijk en stoer verhaal! Het is zo vlot geschreven, het kan haast geen belemmering zijn al die honderden pagina’s. De schrijver houdt zijn lezers uren in de greep van zijn waanzinnig mooie verhaal; een mix van diverse genres: fantasyliteratuur, thriller, avonturenroman en psychologische roman. Het is een groots epos van een grootse schrijver. Dit boek doet niet alleen denken aan De beproeving (film:The Stand, 1994) van Stephen King, maar gaat er stevig overheen: Dag King, welkom Cronin!

Oh ja, nog een ding: het verhaal. Waar gaat het over? Tja, als je nieuwsgierig genoeg gemaakt bent, weet je het…over 1000 pagina’s! Neem en lees!

 

 

 

Minier, Bernard | Verduistering

Een lawine die over je heen dendert, een rollercoaster waarin je voortdurend heen en weer wordt geslingerd. Ik zou meer superlatieven kunnen vinden…Maar man, wat een geweldig goed boek! Oke, de clichés zijn niet van de lucht. Maar ik maak graag een uitzondering voor dit boek: Verduistering. Geschreven door de Franse schrijver Bernard Minier (1960). Hij groeide op in de Pyreneeën, werkte als douanebeambte en droomde van een bestaan als schrijver. Het is hem gelukt. En hoe!

Verduistering is prachtig opgebouwd. Het begint met een Ouverture, een proloog als het ware. Elk hoofdstuk dat volgt, heeft als titel een term uit de operawereld. ‘Ik heb altijd al van opera’s gehouden… Het is ongelofelijk hoeveel opera’s over zelfmoord gaan. Maar jouw probleem is dat je te veel waarde aan het leven hecht.’ Zo laat Mila, een van de belangrijkere bijpersonages, weten aan Christine (hoofdpersonage). Knap bedacht! Is er ook een overeenkomst tussen titel en inhoud van het betreffende hoofdstuk? Lastig in te schatten wanneer je niet bekend bent met diezelfde muziekwereld. Maar het doet zeker geen afbreuk. Het geeft daarentegen een zekere extra geladenheid, een toegevoegd spanningselement. Het laatste hoofdstuk is getiteld Finale, het is duidelijk waar het op uitloopt. Een epiloog maakt het verhaal af.

De (spannings)opbouw van het boek is meesterlijk. Een fraaie en geheimzinnige twist helemaal op het eind nodigt uit tot een vervolg. Nog mooier zou zijn als de auteur geen vervolg schrijft, maar de lezer in het extreem ongewisse laat.

Waar gaat het boek over? Radiopresentatrice Christine Steinmeyer ontvangt op kerstavond een mysterieuze, onheilspellende brief waarin aangegeven wordt dat zij degene is die iemand heeft aangezet tot zelfmoord. In eerste instantie denkt ze dat het een grap is, weliswaar een lugubere. Ze vermoedt dat de brief verkeerd bezorgd is. Ze gaat op onderzoek uit. Maar dan gebeuren er zaken in haar leven, kleine en grote, die haar wereld volledig op de kop zetten. Ze is het slachtoffer van een extreem gewelddadige, gestoorde psychopathische stalker. Maar is ze de enige?

Verhaallijn twee: ex-commandant Martin Servaz, die in een psychiatrische instelling verblijft en herstellende is van zijn avonturen uit voorafgaande boeken, ontvangt een envelop met daarin een sleutel van een hotelkamer waar een jaar eerder een gruwelijke moord is gepleegd. Of was het zelfmoord? Servaz pakt de spreekwoordelijke handschoen op en start op eigen houtje een onderzoek naar de raadselachtige (zelf)moord.

Minier weet met Verduistering de diepste angsten van de lezers omhoog te halen. Hij doet dit op stijlvolle wijze: langzame zinnen soms, afgewisseld met korte, snelle dialogen. De schrijfstijl is hier en daar poëtisch, met veel beeldspraak erin.

‘Uit het holst van de nacht en de diepste slaap komen stemmen omhoog die we liever nooit horen. Het lijken herinneringen aan de angsten uit onze jeugd toen elk voorwerp, iedere vorm in de kamer, als het licht eenmaal uit was en de deur dicht, in een monster kon veranderen, toen we, diep in ons bed – die reddingsboot op de verontrustende golven van de nacht – ons zo bewust waren van onze kwetsbaarheid en kleinheid. Die stemmen herinneren ons eraan dat de dood bij het leven hoort en dat de vergankelijkheid nooit ver weg is. Dat alle muren die om ons heen bouwen nauwelijks sterker zijn dan het strooien en houten huis uit het sprookje van De drie biggetjes.’

Op geraffineerde wijze verbindt hij ruimtevaart, stalking en psychologie met elkaar. Naar adem happend verslind je bladzijde na bladzijde. Om uiteindelijk met opgeheven hoofd uit de ‘sneeuwbergen’ tevoorschijn te komen.

Clancy, Tom & Grant Blackwood | Onder vuur

Tom Clancy - Onder vuurTom Clancy heeft tientallen boeken op zijn naam staan. Het zijn boeken die veelal draaien rondom de thematiek van de koude oorlog. Er worden hoge politieke spelletjes gespeeld en Jack Ryan (nota bene de zoon van de president) raakt er steevast bijna toevallig in verzeild. Zo ook in de laatste vertaalde thriller van Clancy (die al niet meer leeft, de formule wordt uitgewerkt door schrijvers die in zijn naam en stijl werken): Jack Ryan is in Iran en ontmoet een oude schoolvriend. Die geeft hem heel subtiel aanwijzingen, maar nog voor Ryan besloten heeft er iets mee te gaan doen, wordt hij aangesproken door twee mannen die hem ondervragen. Het blijkt dat zijn vriend Seth in een staatsgevaarlijk plan is terechtgekomen en zijn hulp goed kan gebruiken.

Jack is helemaal niet van plan zich in het gedoe te mengen, maar als hij door twee mannen onder druk wordt gezet om vooral zijn vriend te verraden, omdat die tot over zijn oren in een landverraad zou zitten, besluit hij dat hij er meer van wil weten. Vervolgens wordt hij in het appartement van Seth overvallen door twee andere mannen, die hem vervolgens meenemen, maar Jack springt uit de rijdende bus. Vervolgens wordt hij opgepikt door een vrouw die op zoek is naar Seth, omdat ze een informant van hem is, maar ook omdat ze een uit de hand gelopen flirt met hem heeft gehad. Zo zijn na dertig pagina’s alle ingrediënten voor een snelle thriller in stelling gebracht.

Uitmelken

Het is typisch voor een formule die uitgemolken wordt. De geestelijk vader ervan is zoals gezegd al overleden, maar met verschillende schrijvers die in de stijl van Clancy blijven, wordt het succes verder gerekt. Het eerste slachtoffer dat in al dat schrijfgeweld valt, is de realiteitszin. Hoewel er handig voor is gekozen de zoon van de oorspronkelijke Jack Ryan (die nu president van Amerika is), Jack Ryan jr., in stelling te brengen, blijft het toch wat onecht aanvoelen dat deze zoon zomaar zijn gang kan gaan en nooit ergens als de zoon van herkend wordt. Daarbij raakt hij steeds per ongeluk betrokken bij gebeurtenissen die van wereldschokkende aard zijn. Maar wie bereid is de grenzen van de werkelijkheid wat te verleggen en gewoon op zoek is naar een heldhaftig verhaal, is bij Jack Ryan aan het goede adres.

Seth lijkt inderdaad gecorrumpeerd in een staatsgreep, maar Jacks vertrouwen in zijn vriend maakt dat hij Seths beweegredenen doorgrondt en erachter komt dat Seth zelf ook weer een pop aan andermans touwtjes is. Origineel is het niet, vermakelijk wel.

Weber, Felix | Tot stof

In Tot stof vertelt auteur (pseudoniem) Felix Weber een op zich interessant verhaal. De uitwerking ervan valt tegen.

Verzetsstrijder Siem Coburg woont op een afgelegen woonboot. Hij heeft zich uit het ‘gewone’ leven teruggetrokken. Na de dood van zijn geliefde Rosa heeft hij zich van de wereld afgekeerd. Dan wordt hij in 1949, enkele jaren na de Tweede Wereldoorlog, opgezocht door een boer die hem tijdens de oorlog heeft gered. Coburg ontkomt er niet aan, hij staat immers in het krijt bij deze boer, en gaat op onderzoek uit. Het gehandicapte kleinkind van de boer, verblijvend in een Rooms- Katholiek internaat voor geestelijk en lichamelijk gehandicapte kinderen, is onder zeer verdachte omstandigheden om het leven gekomen. Wanneer Siem Coburg vertrekt naar Limburg om de zaak te onderzoeken en zijn oor te luister legt bij de inwoners van het dorp waar het internaat onder valt, blijken de mensen liever te zwijgen dan te spreken. Dan ontdekt Coburg dat de ene na het andere kind onder verdachte omstandigheden sterft. Daarop keren de geestelijken en de inwoners van het dorp zich tegen de nieuwsgierige buitenstaander.

Hier gaat het wat mij betreft mis. De zaak blijft vaag, de inwoners keren zich zeker niet massaal tegen Siem, en er is een geestelijke die het op zijn zachtst gezegd niet waardeert dat Siem eventuele misstanden aan de kaak wil stellen. Ik moet eerlijk zeggen dat de flaptekst spannender oogt dan het verhaal zelf is. Van een regelrechte thriller is zeker geen sprake. Het verhaal over de verdachte sterfgevallen in het internaat en de psychische gevolgen voor Siem na de vreselijke gebeurtenissen in de oorlog vind ik matig uitgewerkt. Het verhaal zelf leest prima, vlot.

Er zijn passages in het boek die je zeker stimuleren tot bezinning. Bijvoorbeeld de toestand van de gehandicapte kinderen: is dit een straf van God of niet?  ‘Ik heb er lang mee geworsteld, maar dit is geen straf van God. We moeten accepteren dat er voor dit lijden geen verklaring is, het is volstrekte willekeur. het is wreed zonder dat we een schuldige kunnen aanwijzen. Wat zou God met een dergelijk zinloos lijden te maken kunnen hebben? Mijn God niets. En die van jou, Anselmus?’

Broeder Felix, een van de geestelijken in het internaat, is opgenomen geweest in een kliniek. Dit vanwege zijn ervaringen in de Eerste Wereldoorlog. Hier tekende hij, een vorm van therapie: ‘Iets buiten mij heeft mij die kracht gegeven, en wat kon dat anders zijn dan het goddelijke. Dat alles bestuurt, een hogere macht. En wat kon die hogere macht anders zijn dan God? Hij heeft me doen tekenen, dacht hij. Hij heeft mijn hand gestuurd.’

Deze en andere passages in Tot Stof  geven de lezers stof tot nadenken.

 

Olde Heuvelt, Thomas | Hex

9789024573349Aanbevolen door de grootmeester van de horror, Stephen King. Een fijn interview in DWDD. Een ‘griezelige’ reportage in EenVandaag. Thomas Olde Heuvelt is ‘booming business’ met zijn boek Hex. Toch vreemd dat zijn boek dat enkele jaren geleden al verscheen nu pas een bestseller is. En plotseling willen we allemaal zijn andere boeken ook lezen. En vergelijken.

Onlangs sprak ik Thomas in Amsterdam bij de uitreiking van de Hebban Awards in de wandelgangen. Een sympathieke en vlotte jonge schrijver. Niks gruwelijks en engs aan. Hij vroeg me: ‘Vind jij mijn boek horror, fantasy of een thriller?’ Ik antwoordde hem: ‘Horror.’ En volgens mij schoot ik in de roos. Opmerkelijk vind ik dat wanneer je Thomas Olde Heuvelt ziet en spreekt je je haast niet kunt voorstellen dat hij zulke gruwelijk spannende en angstaanjagende zaken kan beschrijven. Een groot verschil tussen de schrijver en zijn boek. En misschien is dat wel zijn verdienste.

Thomas Olde Heuvelt behoeft geen verdere introductie. Zijn boek wordt verfilmd en verschijnt in vele talen inmiddels. Zelfs Japan staat nu voor hem in de rij. Speciaal voor Amerika heeft hij de setting van de Nederlandse versie herschreven naar de Amerikaanse. En ook de Nederlandse versie kent inmiddels een alternatief einde. En dat is gewoon heel knap.

Hex speelt zich af in het Limburgse dorpje Beek. Een ogenschijnlijk rustig en gemoedelijk dorp. ( Ik kan, helaas, wanneer ik denk aan Beek niet meer normaal aan Beek denken na het lezen van Hex, maar dat terzijde.) In Beek waart echter een heks rond, gedoemd tot ronddolen. Gedoemd om met dichtgenaaide ogen en mond te dwalen door het dorp, door straten, maar ook in de huizen. Ze kan zomaar verschijnen aan je bed, aan het voeteneind. Of gewoon ergens in de hoek van je woonkamer staan en fungeren als kapstok. Iedereen in het dorp kent haar, weet van haar. Maar vooral, accepteert haar. Zwijgend doet ze haar rondes door het dorp, de weg letterlijk blindelings wetend. Iedereen weet ook: niemand mag haar ogen openen. Want gebeurt het toch, dan gaat het gruwelijk mis. In die wetenschap groeien de mensen jarenlang op met de heks. Groeien de mensen op met het ultieme kwaad in hun midden. Een speciale groep mensen, een soort Raad, houdt met camera’s en een heuse Hex-app voor de inwoners van Beek de heks nauwlettend in de gaten. Ze moet koste wat kost verborgen blijven voor de buitenwereld. Regelmatig gaat het mis tussen de heks en verschillende inwoners van Beek. Deze gebeurtenissen worden gedetailleerd en gruwelijk beschreven. Langzaam maar zeker groei je als lezer toe naar een climax. Want de ogen van de heks worden geopend en dan is het einde van de wereld in Beek daar.

Er zijn vele belangrijke personen in Hex. Deze personages worden helder neergezet. Met veel oog voor details en sfeer weet Thomas Olde Heuvelt een ijzersterke spannende horrorthriller te schrijven. Helemaal bijzonder is het einde van Hex. Het is even intens als luguber. Hier laat Olde Heuvelt zien dat hij de Bijbel kent: ‘Kwaad inspireerde nieuw, erger kwaad, en uiteindelijk was alles terug te voeren op Beek. Beek had dit over zichzelf afgeroepen. (…)Zijn ogen hadden al die jaren dichtgenaaid gezeten, maar nu niet meer. (…) Ze konden zijn ogen niet langer sluiten – niet die van hem.’ (hem = Stefan de Graaf, red.) Een prachtige symboliek ligt er besloten in de ogen, die zo’n belangrijke rol spelen in Hex. Het duivelse kwaad schuilt uiteindelijk niet in de ogen van de heks, maar in de ogen van de mens zelf: ‘Ze hadden dit over zichzelf afgeroepen: zij waren het kwaad, een menselijk kwaad. Zij hadden het kwaad geschapen dat Katharina (de heks, red.) was, door de kommer en kwel in zichzelf de overhand te laten voeren, door onschuldigen te straffen en hun eigen handen in onschuld te wassen.’

Thomas Olde Heuvelt is een groot schrijver in dit genre, zonder meer. Symboliek, thematiek en dramatiek gaan hand in hand. De hand van de meester, Stephen King, is voelbaar, zichtbaar, met name in de sfeer- en landschapsbeschrijvingen. Oke, vooruit, een minpunt dan: er zijn momenten dat ik denk: mag het een onsje minder? Soms gaat de fantasie iets teveel op de loop met de auteur. Of was het toch omgekeerd?